Śleboda recenzja

O kryminałach duetu Kuźmińskich słyszałem już wiele dobrego, więc sięgnąłem po audiobook, pierwszy w serii z Anną Serafin i Sebastianem Strzygoniem, świetnie przeczytany przez Janusza Zadurę. Akcja toczy się na Podhalu, a konkretnie w Murzasichlu. Rzecz cała zaczyna się od brutalnego morderstwa starego górala. Potem pojawiają się kolejne zbrodnie – dzieje się.

Śledztwo prowadzi podkomisarz Jędrek Chowaniec z Zakopanego. Do akcji włącza się też wspomniana już para bohaterów: Anna Serafin, antropolożka z Krakowa, oraz Bastian Strzygoń, dziennikarz brukowca, przez jedną z postaci w książce trafnie określony jako „menda”. Prowadzą własne, niezależne dochodzenie, które idzie im znacznie lepiej niż oficjalne śledztwo Chowańca. Wręcz wskazują mu sprawcę, w tym czasie Jędrek głównie snuje się po Podhalu i wdaje w romans.

Z drugiej strony Anna i Bastian bywają irytująco naiwni – szczególnie dziwi to w przypadku Anki , która przecież ma doktorat. Przez swoją dziecięcą wręcz łatwowierność kilkukrotnie pakują się w poważne kłopoty.

Intryga kryminalna jest frapująca, ale prawdziwą siłą książki jest tło – obraz Podhala i jego mieszkańców, przedstawiony bez upiększeń. Widać, że autorzy doskonale znają Tatry i lokalną społeczność. Pojawia się na przykład wątek Goralenvolku – wstydliwej historii kolaboracji części górali z niemieckim okupantem. Na Podhalu temat ten wciąż zbywany jest milczeniem, mówi się tylko, że górale byli do kolaboracji zmuszeni, a w ogóle to dobrzy ludzie

W pamięć zapadło mi parę cytatów. Oto stara góralka, zapytana przez Ankę o dawne, ciekawe czasy, odpowiada: „Teli beła biyda, co ludzie kierpce swoje jedli. Dziecyska z głodu marły, a chłopy w jednyk portkach cołe zycie chodzili. Takie to ciekawe?”. Inna góralka, słysząc narzekania Anki na zanik lokalnych tradycji, ripostuje: „Zganiają z pola krowę i wpuszczają quady, bo turyści tak chcą, a z turystów się żyje. Chcą, żeby oscypek nie walił owcą? To dostaną oszukany i jeszcze się będą cieszyć. Chcą góralską pizzę? Nie ma sprawy. Chcą, żeby świątek się uśmiechał? Proszę bardzo.”

Autorzy pokazują, jak bardzo góralska społeczność jest ze sobą powiązana – rodzinne koligacje, biznesowe układy, wzajemne przysługi. W takim środowisku regionalni „oligarchowie” mogą działać niemal bezkarnie – dla dutków zrobią wszystko, a nikt nie odważy się im sprzeciwić.

Zakończenie książki jest nieco przesadne, można było sobie darować strzelanin i efektów specjalnych – ale całość zdecydowanie się broni. To udany przykład lokalnego kryminału, który nie tylko opowiada ciekawą historię, ale i trafnie uchwyca realia polskiej prowincji.