Stryjeńska Diabli nadali recenzja

"Zawsze samotna,zawsze w postawie żebraczej, zawsze upokorzona." (str.246)

Autorka w rzetelny sposób przybliża nam sylwetkę polskiej malarki Zofii Stryjeńskiej. Osoby kontrowersyjnej, ekscentrycznej, o zmiennych nastrojach, genialnej w swojej pracy. Była nie tylko malarką , ale i grafikiem, ilustratorką, scenografem. Jej zakres prac był szeroki od projektowania papierów wartościowych, obligacji komunalnych, kostiumów i scenografii do wystawianych spektakli i baletów, do portretów, polichromii, obrazów, planszy królów polskich, serii bożków słowiańskich. Interesowała ją sztuka ludowa, bo jedynie tam mogła doszukać się barwy. Jej prace były kolorowe i zmysłowe. Jej obrazy wzbudzały zachwyt i krytykę. Zdobyła wiele nagród i była podziwiana w kraju i zagranicą.Była najbardziej znaną polską artystką plastykiem dwudziestolecia międzywojennego.

Informacje o szczegółach z życia artystki Autorka zaczerpnęła z bogatych materiałów źródłowych, pamiętników samej malarki i innych osób, z listów, czy wypowiedzi członków rodziny i znajomych. Zaczyna od czasów dzieciństwa, bogactwa i bankructwa ojca. Jako dziecko już przejawiała ciągotki do malowania, szkicując w sklepie ojca jego klientów. Wspomniany jest dom rodzinny, porządki, atmosfera i zwyczaje tam panujące. Mimo iż sytuacja finansowa rodziny nie przedstawiała się najlepiej, rozpoczyna naukę w szkole malarskiej dla kobiet. Szybko zaczyna zarabiać na siebie, otrzymując pierwsze poważne zlecenia. Później w męskim przebraniu i pod męskim nazwiskiem studiuje w Akademii Sztuk Pięknych w Monachium. Tam odkrywa nieznany jej świat artystyczny.

Była rodzajem chomika, gromadząc, magazynując różne rzeczy i wożąc je ze sobą podczas kolejnych przeprowadzek lub zostawiając na przechowanie. Jej życie nie było szczęśliwe. Często dopadał ją kryzys twórczy, podczas którego nie była w stanie tworzyć, czy też niszczyła swoje prace. Biedowała,ciągle brakowało pieniędzy, a jak już się pojawiły szły na poczet spłaty długów. Często sprzedawała swoje obrazy za bezcen, by mieć na życie. Nigdy nie dorobiła się majątku. Miała poczucie humoru i szalone pomysły, by osiągnąć swój cel. Życie osobiste też pozostawało wiele do życzenia. Jej pierwsza wielka miłość projektant wnętrz i sztuki okazała się rozczarowaniem. Często spędzali czas osobno, każdy pogrążony w swojej pracy. Kłótnie, miłość, zazdrość, nienawiść to obraz ich małżeństwa. Do tego mąż umieścił ją dwukrotnie w zakładzie psychiatrycznym. Sytuacji nie poprawiło przyjście na świat ich dzieci, najpierw niechcianej córki, później bliźniaków. Nie była dobrą matką, dzieci wychowywały się u dziadków, bo nie miała dla nich czasu, pracując na wielu frontach, odkrywając nowe fascynacje artystyczne. Dużo podróżowała po Europie poznając świat tamtejszej bohemy. Po rozwodzie mimo wielu adoratorów żyła ascetycznie do czasu poznania aktora i aby się z nim związać musiała zmienić wyznanie. Ten związek też nie przyniósł wiele dobrego, a raczej wyrządził jej krzywdę zostawiając jej w spadku coś co niszczyło jej zdrowie.

Z upływem czasu pojawia się tęsknota za domem, rodziną i dziećmi, lecz rzeczywistość była nieubłagana, praca by przeżyć. Czasem żałuje swojej lekkomyślnej młodości, trwonienia pieniędzy , braku oszczędzania i przedkładania miłości do męża nad dziećmi. Opuszczają ją przyjaciele, znajomi i siły do pracy. Pomysłów do tworzenia też jest coraz mniej.
W czasie wojny mieszkała w Krakowie mając pozwolenie na pracę wydane przez Niemców. Do licznych problemów artystki dochodzi bolesna prawda o jej chorobie, przez którą musi ograniczyć swoja pracę. Jej dorosłe już dzieci przebywają za granicą, a ona podejmuje kilka nieudanych prób dołączenia do nich, aż w końcu dociera do Szwajcarii.
Jej gwiazda pod koniec blaknie. W Polsce jej sztuka była powoli zapominana. Bez wsparcia, środków finansowych nie była w stanie funkcjonować. Całe jej życie to pogoń za pieniędzmi, które jej się nie trzymały. Na starość całkiem zdziwaczała. Nie tolerowała swoich wnuków ze względu na nieznajomość języka polskiego i brak niebieskich oczów, które były jej obsesją.

Tę ciekawą biografię wzbogacają liczne reprodukcje obrazów artystki, zdjęcia z albumów rodzinnych, fragmenty jej pamiętnika. Interesująca a zarazem smutna historia artystki która miała ogromny potencjał, mogła zbić ogromny majątek. lecz jej postępowanie doprowadziło ją do biedy i nędzy.