Córki Klanu Jeleni recenzja

Wielkim problemem współczesnych powieści historycznych – albo osadzonych w historycznym kontekście – jest język. Powieść jest wiarygodna i wciągająca nie tylko wtedy, gdy opowiada nam o wydarzeniach, które faktycznie miały miejsce; nie tylko gdy traktuje o postaciach osadzonych w pewnym czasie, ale też wtedy, gdy postacie te zachowują się i myślą tak, jak zachowywali się i myśleli żyjący ówcześnie ludzie. I gdy język historii to oddaje.

Tymczasem czytając ,,Córki Klanu Jelenia'' – których akcja rozgrywa się na przestrzeni lat 1657-1675 – łapałam się czasem na tym, że gdyby nie to, że autorka co jakiś czas przypomina mi o kolonizacji, o tym, że bohaterami są rdzenni mieszkańcy Kanady i Ameryki, i przybyli zza oceanu Francuzi, że mamy do czynienia ze zderzeniem dwóch diametralnie różnych kultur i wierzeń to w zasadzie ta historia mogłaby się rozgrywać gdzieś za rogiem.

I to dosłownie.

Język, którymi posługiwali się bohaterowie tej książki był współczesny. Ich sposób myślenia w dużej mierze również. Co prawda Danielle Daniel podjęła próbę przedstawienia Pierre'a jako gorliwego katolika i ,,mężczyznę swoich czasów'' (to znaczy takiego wierzącego męskiego mężczyznę, który chce mieć żonę i dzieci, i dom, i syna, i drzewo, i więcej synów), ale wyszło jej to dość niewiarygodnie i płytko. Pierre był papierowy. Jego wiara też.

Nie kupiłam tego.

I stąd moja niska ocena.

Bo tak naprawdę książka przedstawia temat w zasadzie przemilczany i bardzo ważny – opowiada o tym wszystkim, co kolonizatorzy robili rdzennym mieszkańcom Ameryki. Jest tu przemoc, pozbawianie kultury i wiary, pozbawianie dzieci języka i wierzeń przodków. Jest zagarnianie ziemi i jej eksploatacja. Jest brak szacunku, poniżanie i ,,jedyny słuszny styl życia'', zgodny z tym, co mówią księża.

Jest przekonanie o tym, że wybudowanie kościoła jest ważniejsze, niż szczęście córki. Że kobieta powinna chodzić skromnie ubrana, nosić dziewczęce stroje i interesować się ,,kobiecymi sprawami''. Że w przeciwnym razie stanowi źródło zgorszenia.

,,Córki Klanu Jelenia'' byłyby zdecydowanie lepszą książką, gdyby napisał ją kto inny. Gdyby nie była tak osobista – bo historia Marie jest wariacją na temat rzeczywistych wydarzeń – gdyby poświęcono więcej czasu na stworzenie postaci, a nie tylko ich zarysowanie. Gdyby była dłuższa i bardziej szczegółowa albo wręcz przeciwnie – gdyby była bardziej zwięzła i oszczędna w słowach, pozbawiona powtórzeń związanych z kontrastowym przedstawieniem dwóch światopoglądów i stylów życia.

Gdyby było w niej więcej tła historycznego uzupełniającego rodzinny dramat. Gdyby postacie były bardziej wielowymiarowe.

Gdyby.