Exodus. Księga wyjścia recenzja

Czy można żyć spokojnie po opuszczeniu wspólnoty ortodoksyjnej? Czy taka sytuacja jest możliwa? Zapewne można próbować, ale nie można z góry zakładać pozytywnych efektów. Członkowie wspólnoty nie wybaczają, a tym bardziej nie akceptują takich sytuacji. Dla nich to źródło ogromnego wstydu i hańby. Czy Deborah poradzi sobie sama w przyszłości, próbując zostawić za sobą męża, rodzinę i całą wspólnotę chasydzką? Czy będzie w stanie oderwać się od korzeni i zacząć normalne życie, bez nakazów i zakazów?

Exodus to druga część historii Deborah Feldman, kobiety, która chciała żyć inaczej, z dala od konserwatywnych zwyczajów, pragnęła niezależności i chciała się otworzyć na ludzi i świat. Opuszcza męża i sama wychowuje kilkuletniego syna. Jest jej niezmiernie trudno, jest naznaczona, inna. Sytuacja finansowa budzi niepokój i skłania do ogromnych wyrzeczeń i oszczędności. Jak każda matka, chce zapewnić dziecku odpowiednie wykształcenie i lepsze życie, z dala od krewnych. Po kilku latach otrzymuje rozwód i jest wolna. I szczęśliwa. Może spełniać marzenia, żyć dla siebie i swojego ukochanego synka.

Ale w swoim sercu ma wielki niepokój i stłumione emocje. Zadaje sobie pytanie, kim naprawdę jest? Jaka jest jej tożsamość? Gdzie jest jej miejsce w tym świecie? Czy jest w nim w ogóle miejsce dla takiej banitki, jak ona? Aby ukoić swój ból, ale i jednoznacznie określić swoją tożsamość wyrusza w podróż – wędrówkę po Europie śladami ukochanej babki.

Na Węgrzech odnajduje dom, w którym wychowywała się babka, trafia na grób prababki. Rozmawia z kobietą, która znała jej przodków. Wzruszenie ogromne. Jest przyjmowana ciepło i serdecznie, z szacunkiem. Na jej trasie znajduje się też Szwecja i Niemcy. Przystanek końcowy i miejsce, gdzie Deborah pragnie się osiedlić i rozpocząć nowe życie.

Nadal bohaterka zadaje sobie zasadnicze pytanie, kim jest? Wyzwoloną kobietą, banitką, Żydówką, niezależną kobietą czy rozpoznawaną pisarką? Odpowiedź nie jest łatwa i jednoznaczna, wywołuje w bohaterce niepokój i stres. Każdy chciałby móc zdecydowanie się określić po danej stronie. Każdy chce znać swoje korzenie i przodków. Bez tego trudno jest spokojnie żyć, a zwłaszcza wychowywać dziecko. W jakiej wierze, w jakim przekonaniu, ile można powiedzieć o przodkach, aby nie zasiać niepewności w tak młodej istocie.

Exodus. Księga Wyjścia to intymne, obdarte ze złudzeń zwierzenia osoby poszukującej siebie, własnego „ja”. Ta krwawa batalia o spokojne życie, z dala od zgiełku i nadmiaru rodzinnych przekonań religijnych, czasami trudno zrozumiałych i niemożliwych do ogarnięcia. Każdy ma prawo żyć po swojemu, zgodnie ze swoimi przekonaniami, w niezależności od innych. Ale czy to jest możliwe w byłej wspólnocie żydowskiej? Trudne do zrozumienia …

Budująca jest odwaga tej kobiety, nieodparta chęć dążenia do niezależności, do bycia szczęśliwą i spełnioną. Napawa optymizmem i daje wyraźny sygnał i znak, że nie wolno się poddawać i korzyć na każdym kroku. Przeciwnie, należy śmiało iść do przodu, czasami drogą usłaną kolcami i kłującymi chwastami. Ale jaka na końcu jest satysfakcja, gdy się ujrzy światełko radosnej przyszłości na horyzoncie. Niesamowita i ogromnie ekscytująca.

Druga część zwierzeń Deborah – jak dla mnie – była trochę przegadana i rozciągnięta. Za dużo drobiazgów i szczegółów, zbędnych opisów niewiele wnoszących do całości, ale za to spowalniających fabułę i wprowadzających chaos. Odnoszę wrażenie, że autorka została namówiona na napisanie dalszego ciągu i swoich losów, i momentami ta historia jest opisana na siłę, za wszelką cenę. To moje odczucia, każdy zapewne potrafi sam ocenić tę powieść.

Niepodważalnym jest fakt, że ta powieść jest bardzo prawdziwa i realistyczna. Te wydarzenia miały miejsce w niedalekiej przeszłości, w czasach nam bliskich, ale w innym kręgu wiary i kultury.

Warto sięgnąć po tę osobistą relację, poznać społeczność chasydzką i jej zasady. Po tej lekturze od razu pojawia się pytanie, być może niepotrzebne, ale samo się nasuwa. Czy wiem kim jestem …? Czas na chwilę wyciszenia, samotności i przemyśleń, osobistych wędrówek do naszych korzeni ...