„Trzeba walczyć w taki czy inny sposób i nie padać na kolana”.„[Dżuma] polega na zaczynaniu od nowa” *Dżuma -Albert Camus
Dżuma (czarna śmierć, mór, zaraza morowa) – ostra bakteryjna choroba zakaźna gryzoni i (rzadziej) innych drobnych ssaków, a także człowieka. Choroba ta wywoływana jest infekcją względnie beztlenowych pałeczek z rodziny Enterobacteriaceae (G(-)) nazwanej Yersinia pestis.
Pięć lat, tyle czasu zajęło napisanie autorowi publikacji o średniowiecznej epidemii dżumy i jej zabójczej wędrówce po Europie i innych kontynentach. Pięć lat pracy, której owocem jest publikacja wyczerpująca omawiany temat. Autor dokładnie, nie pomijając szczegółów przedstawia nam historię najsłynniejszej epidemii, która stała się jednym z najważniejszych wydarzeń minionego tysiąclecia. Średniowieczna czarna śmierć to dramatyczny obraz, mieszanka, zlepek skrajnych ludzkich zachowań, od pełnych empatii, miłosierdzia, bezinteresownych uczynków sióstr ze szpitala Hôtel - Dieu, które nie zważając na własne bezpieczeństwo i życie opiekowały się paryskimi ofiarami dżumy, po flagelantów, biczowników, okładających swoje ciała biczami, wędrując drogami Europy i innych którzy winnych epidemii szukali wśród Żydów, których brutalnie mordowali.
Publikacja ta, to nie tylko esej poświęcony dżumie, ale przede wszystkim nam, ludziom. Autor opisuje do czego zmuszała ludzi choroba, jak odsłaniała charakter, wnętrze człowieka, jak choroba likwidowała podziały, zrównywywała bogatych z biednymi, panów z chłopami, udowadniała, jak wobec choroby i śmierci wszyscy są równi i jak mało ważne są ludzkie podziały. Ukazuje konsekwencje dżumy, te negatywne (wysoka śmiertelność, inflacja, niż demograficzny, eksterminacja Żydów, nadszarpnięty autorytet Kościoła i sztuki lekarskiej), jak i pozytywne (poprawa sytuacji chłopów, wzrost plonów spowodowany uprawą tylko najlepszych ziem, zmiany we wzorcach dziedziczenia ziemi, poprawa sytuacji ekonomicznej wędrownych robotników, otwarcie drogi kobietom do dobrze płatnych męskich zawodów, co przyniosło im znaczne korzyści ekonomiczne, straty finansowe panów ziemskich, zmuszonych do przestawienia się na mniej pracochłonne formy gospodorowania, czyli hodowlę owiec i bydła, konflikty między klasami, które doprowadzały do wielu powstań, mniejsza liczba pracowników, żołnierzy, która wpłynęła na rozwój postępu technicznego (np. prasa drukarska Gutenberga czy broń palna), innowacje wprowadzane w sztuce lekarskiej(nacisk na praktyczne nauki medyczne, docenianie pracy chirurgów, znaczenia autopsji w poznawaniu ludzkiego ciała, unowocześnianie szpitali, rozwój ochrony zdrowia publicznego), rozwój szkolnictwa wyższego ( otwieranie nowych szkół i uniwersytetów), tęsknota i powrót do Boga, dostrzeżenie i potępienie wad duchowieństwa, co tworzyło podatny grunt dla zmian religijnych (reformacja).
"(...)Świat się zmienił i przewrócił do góry nogami w porównaniu z dawnymi czasami(...)"
Autor w dwunastu rozdziałach zabiera czytelnika w pasjonującą, przerażającą podróż w czasy średniowiecza, czasy oimmeddam, która budzi respekt i strach.
Publikacja wymaga skupienia, uwagi, bo ogrom informacji, liczne przypisy, wskazujące na bogatą bibliografię, mogą przytłoczyć czytelnika. Autor zaskakuje swoją szczegółowością, tym że tyle miejsca poświęca np. pogromom Żydów i to jak dokładnie przedstawia drogę dżumy we Włoszech, Anglii, Francji. Książka wymaga cierpliwości i samozaparcia, ale myślę, że jest warta uwagi i warto ją przeczytać, bo wiele można z niej się dowiedzieć. Ja mogę ją Wam polecić i cieszę się, że ją przeczytałam i nie poddałam się w połowie drogi !
Za egzemplarz do recenzji dziękuję z serca wydawnictwu Filia na Faktach i #5whypromotion.