Hwang Sok-yong to jeden z najwybitniejszych współczesnych pisarzy południowokoreańskich, który jest jednocześnie wymieniany wśród kandydatów do literackiej Nagrody Nobla. Jego twórczość jest mocno osadzona we wschodniej kulturze, a zarazem dotyka uniwersalnych tematów. W najnowszej powieści pt. „Księżniczka Bari” autor zajął się tematem ludzkiej krzywdy i cierpienia.
Świat w Serii z Żurawiem
Księżniczka Bari została wydana w „Serii z Żurawiem”. Znajdują się w niej tytuły z różnych zakątków świata, które odniosły ogromny sukces w kraju pochodzenia bądź zostały wyróżnione najważniejszymi nagrodami literackimi. „Seria z Żurawiem” to gwarancja podróży w najciekawsze rejony światowej literatury współczesnej. Dzięki niej już drugi raz miałam okazję spotkać się z twórczością południowokoreańskiego pisarza. Choć poprzednia powieść, O zmierzchu, nie do końca trafiła w mój gust, Księżniczka Bari okazała się dużo mi bliższa.
Księżniczka Bari jako współczesny mit
Bari urodziła się w Korei Północnej jako siódma córka urzędnika państwowego. Kiedy okazało się, że nie jest upragnionym chłopcem, matka porzuciła ją w lesie. Dziewczynka przeżyła tylko dlatego, że babcia zdołała w porę ją odnaleźć i przynieść do domu. Ze względu na zawód ojca rodzina Bari radziła sobie całkiem nieźle, dopóki nie popadła w niełaskę władz. Tytułowa księżniczka stopniowo traci kolejnych członków rodziny, aż w końcu zostaje sama. A kiedy w Korei Północnej zapanował głód, ucieka do Chin, a następnie do Wielkiej Brytanii. Dzięki niezwykłym umiejętnościom wnikania we wspomnienia innych osób oraz kontaktu z duchami radzi sobie całkiem dobrze. Mimo tego wciąż spadają na nią ciosy od losu, spod których nie każdy byłby w stanie się podnieść.
Księżniczka Bari jest współczesną interpretacją koreańskiego mitu o dziewczynie, która wędruje pomiędzy światem żywych i umarłych, by odnaleźć życiodajną wodę i uratować życie rodziców, którzy ją wcześniej porzucili. Bohaterka książki również musi wyruszyć w podróż, podczas której spotyka ją mnóstwo złego. Jest w stanie przetrwać głód, prześladowanie, odrzucenie, przemoc, gwałt, ubóstwo, zaginięcie męża i tragiczną śmierć małej córeczki tylko dzięki umiejętności kontaktowania się z duchami. Jej siła jest niezłomna.
Skąd tyle cierpienia?
Opowieść o Bari jest pretekstem do rozważań o cierpieniu. Czy istnieje jakaś granica, za którą cierpienie się kończy? Ile bólu może wytrzymać jeden człowiek, czy wreszcie wyjście z piekła gwarantuje, że udręki ciała i duszy się skończą? Okazuje się, że nie. Cały świat jest pełen ludzkiej krzywdy, która przyjmuje różne oblicza. Państwo totalitarne niszczy swych obywateli w obozach pracy, skazuje ich na głód i ubóstwo. Kraje sąsiednie odnoszą się do nich z rezerwą, nie chcą mieszać się w ich sprawy. Rzesze przemytników i handlarzy ludźmi żerują na ich desperacji. A mieszkańcy bogatych krajów traktują jak wyrzutków i nie pochylają się nad ich losem, nie pomagają żyć godnie i bez strachu.
W kontekście
Księżniczka Bari przywiodła mi na myśl dwie inne lektury. W Małym życiu Hanyi Janagihary również mamy do czynienia z bohaterem, który doświadcza w swoim życiu wiele zła. On jednak nie jest w stanie wytrzymać natężenia doświadczanych krzywd. Inaczej jest w przypadku Bari, która jednak podnosi się z każdego nieszczęścia i idzie dalej z nadzieją, że w końcu wszystko się ułoży. Obie książki dotyczą zatem podobnej tematyki, jednak prowadzą do zupełnie różnych wniosków. Kolejną różnicą jest emocjonalny ciężar obu książek. Małe życie było dla mnie przytłaczające i trudne, podczas gdy Księżniczka Bari, choć bolesna i poruszająca, nie jest aż tak ciężka.
Drugie skojarzenie dotyczy kręgu kulturowego i podejmowanej tematyki. Książka Mieko Kawakami pt. Heaven to opowieść dotycząca nastoletnich uczniów japońskiej szkoły, którzy doświadczają przemocy rówieśniczej. Ich przeżycia są pretekstem do rozważań o moralnym sensie cierpienia. Pojawiają się w niej tezy, że tylko silni ludzie mogą znieść cierpienie, a ono uszlachetnia. Ci, którzy krzywdzą, robią to ze strachu.
Księżniczka Bari jest pełna realizmu magicznego i spełni oczekiwania wielbicieli tego stylu literackiego. Bohaterka widzi świat wypełniony duchami zmarłych, rozmawia ze zwierzętami oraz kontaktuje się telepatycznie z innymi ludźmi. Potrafi również dostrzegać ich przeszłość. Autor umiejętnie połączył dwa światy – żywych i umarłych. Według mnie to doskonale napisana książka, która opowiada o uniwersalnych zagadnieniach i pokazuje, że kultury Wschodu i Zachodu aż tak bardzo się nie różnią.