Pornogarmażerka

Próbowałem w tych 17 opowiadaniach znaleźć jakiś wspólny mianownik, odpowiedź na pytanie, dlaczego znalazły się w jednym zbiorku. Kryterium nie narzuca się samo. Wspólne jest dla nich niewątpliwie nieliczenie się autora z poprawnością polityczną. I dobrze - wszyscy tego typu cenzury mają już powyżej uszu, nie da się wtedy nic wyraźnie powiedzieć. Są to też historie o emigrantach, czyli o outsiderach zagrożonych odrzuceniem, których otoczenie nie chce i nie potrafi zrozumieć, albo któremu w jakiś sposób przeszkadzają ("Nad pięknym modrym Dunajem"). O postaciach wypalonych zawodowo (tytułowa "Pornogarmażerka", "Moja siekierezada"), rozczarowanych dotychczasowym trybem życia ("Woefelsgrund", "Diabeł"), albo też o jednostkach nie zgadzających się na takie społeczeństwo, w którym przychodzi im żyć ("Serbska pochodnia").

Najlepsze wrażenie (również swym potencjałem humorystycznym) robią "Zimne nóżki". Poniekąd biograficzne, bo akcja toczy się Dzierżoniowie, choć trudno wyrokować, gdyż Klimko-Dobrzaniecki z lubością kreuje własną biografię. To proza, do jakiej nas autor przyzwyczaił i bawi się w opowiadaniu prehistorią swego stosunku do języka niemieckiego i do Austrii, w której dziś mieszka. Obrazki z jego tekstów przypominają mi silnie rysunki Gerharda Haderera, przedstawiającego swych austriackich rodaków ironicznie aż do bólu (choć nie bez cienia zrozumienia), aczkolwiek w obu przypadkach - i u Haderera i u Dobrzanieckiego - obraz ten bywa psychologicznie niebywale praw...