Południe XXII wiek

Książka zdecydowanie odbiegająca od przeciętnego poziomu twórczości braci Strugackich i niezdecydowana co do formy. Poniekąd jest to seria opowiadań, udających w zmiennym stopniu i ze zróżnicowanym powodzeniem
rozdziały niespójnej powieści i opisujących wyrywkowo losy młodych (przynajmniej na początku) kosmonautów, ich dylematy, obawy i marzenia związane z planami podboju kosmosu. Późniejsza katastrofa w trakcie eksperymentów z przekraczaniem prędkości światła sprawia, że powracają oni do na przyszłą Ziemię po wielu latach i usiłują z socjalistyczną gorliwością znaleźć sobie pożyteczne miejsce w społeczeństwie. Teksty w tej części książki koncentrują się na życie w przyszłym, mocno utopijnym społeczeństwie pod - jakżeby inaczej - światłym socjalistycznym przywództwem. Niektóre z opowiadań składowych są zupełnie banalne i nudne. Niektóre skrywają fundamentalne pytania o sens eksploracji kosmosu, poznania nieznanego i osobistego poświęcenia. Niektóre smutno potwierdzają, że Strugaccy nie znali się na ochronie przyrody. Niektóre opisują przełomowe eksperymenty naukowe (w tym takie, które znalazły się potem choćby w "Czarnych Oceanach" Dukaja). Niektóre rażą oczy koszmarnym i naiwnym idealizmem bohaterów (zupełnie nieprzystającym do naszych kapitalistycznie zdehumanizowanych czasów) albo nachalnie wmontowanymi w tekst pomnikami Lenina, ojca cywilizacji (te fragmenty uparcie przypominają o nieszczęsnym losie wszystkich pisarzy w komunistycznym ZSRR, który musieli ten komunizm ...