Konsiliencja

Nie za często mam aż tak skrajne przemyślenia po lekturze. Za niektóre fragmenty dałbym autorowi nagrodę za promowanie wiedzy i jej wyjątkowej skuteczności w opisie świata, za inne mógłbym się z nim pokłócić o zaprezentowane fundamentalne tezy. Z jednej strony pięknie opisał metodę nauk przyrodniczych i siłę redukcjonizmu, z drugiej naiwnie zapostulował, że neurobiologia i epigenetyka definitywnie odpowiedzą kiedyś na każde problemy nauk społecznych i humanistyki. Stąd "Konsiliencję. Jedność wiedzy" Edwarda O. Wilsona trudno jednoznacznie i spójnie ocenić. Ostatecznie za mylący uważam tytuł, bo książka poszukuje naturalistycznego (biologicznego) wytłumaczenia dla ludzkich aktywności kulturowych, co jest dalece czymś węższym, niż budowanie wiedzy metodami naukowymi. Jeśli chciałbym się odnieść do każdego świetnego i dyskusyjnego fragmentu książki, to powstałoby opowiadanie. Postaram się jedynie pozbierać kilka kluczowych tropów, by oddać całość złożoności wrażeń z lektury, głównie by pomóc innym czytelnikom w podjęciu decyzji, czy ostatecznie przeczytać książkę.

"Konsiliencja" jest pewnym autorskim projektem Wilsona. Trudno więc nazwać ją książką popularnonaukową. Jest to raczej popularny w formie traktat o idei łączenia wszystkich dociekań w jeden biologiczny namysł. Autor dość odważnie (chyba nawet wbrew części własnego środowiska) wyjmuje redukcjonizm nauk ścisłych z chemii i fizyki, zakłada jego taką sama skuteczność w biologii, by ostatecznie rozkładać na pr...