Koniec śmierci

Rozmach epicki, na skale wszechświatową - dosłownie. Autor sypie pomysłami jak z rękawa, czerpiąc inspirację z zasobów współczesnej fizyki. Pod tym względem książka jest bez zarzutu.

Niestety, główna bohaterka nie staje na wysokości zadania - to kompletnie bezbarwna osoba, której jakimś cudem udaje się znajdować na miejscu w kluczowych momentach dziejów. Mógłby to być nawet interesujący motyw, ale autor usiłuje nas przekonać, że z jakiegoś powodu otoczenie uważa tę panią za wyjątkową; w dodatku chyba podziela ten pogląd i pozwala jej wywierać wpływ na losy ludzkości, mimo iż z paruset lat swojej egzystencji zaledwie kilka przeżywa ona aktywnie (resztę spędza w hibernacji). Wygłaszany przez jej towarzysza usprawiedliwiający ją tekst o "wyborze miłości" jakoś mnie nie przekonał.

Może chodziło o to, żebyśmy się specjalnie nie przejmowali nieuniknionym kresem Układu Słonecznego, skoro ludzkość jest w oczach autora raczej głupawą zbiorowością, a nawet "wybitne" jednostki okazują się dość nieciekawe?

Ostatnia rzecz to, podobnie jak w poprzedniej części, przegadanie. Poprzednia część miała 670 stron, ta ma 835. Pisarzu, znaj swoją miarę i wiedz, kiedy się zatrzymać! Może trzy wymiary mogą przejść w dwa, ale ilość w jakość - niekoniecznie w tym Wszechświecie.

Zakończenie cyklu Cixina Liu przewyższa poprzednie dwie części pod względem rozmachu wizji i wykorzystanych naukowych idei. Te idee i wizje przyszłości ziemskiej cywilizacji rozpaczliwie próbującej uciec przed zagładą byłyby naprawdę intrygującym doświadczeniem czytelniczym, gdyby tylko autor potrafił pisać. Niestety nie potrafi, albo precyzyjniej, nie potrafi pozbyć się bagażu wychowania w systemie totalitarnym. A może jest to po prostu efekt konieczności dopasowania się do wymogów chińskiej cenzury? Trzeba przyznać, że ta część cyklu szczęśliwie zawiera najmniejszą dawkę chińskiej propagandy komunistycznej, ale i tak pewne elementy opisane są w sposób skrzywiony socjalistycznym sposobem widzenia świata. Dokładnie w ten sam sposób pisywali niegdyś książki fantastyczne towarzysze z podówczas bratniego ZSRR. Zjednoczona ludzkość występowała w nich jako stado szlachetnych
baranów zgodnie robiące różne rzeczy pod dyktando światłego centralnego kierownictwa. Chyba tylko ludzie wychowani w komunizmie potrafią pisać w tak bezsensowny i wkurzający sposób i za nic nie potrafią dostrzec, że różnorodność jest wartościowa. O ile jednak np. Strugaccy potrafili się wznieść ponad ograniczenia narzucane im przez system to Cixin Liu nie radzi sobie z tym zadaniem zupełnie. Albo robi tyle na ile mu pozwalają. "Jednostka niczym, jednostka zerem" i inne objawy ideologicznego wzmożenia wyzierają z połowy akapitów w pierwszej części książki. Ludzkość działa jak wielki kolektyw, co jest utopi...