Opinia na temat książki Jakbyś kamień jadła

Wojna jest zawsze strasznym doświadczeniem. Co może być gorszego? Wojna, w której agresorem nie jest ktoś z zewnątrz, tylko sąsiad. Tego, co działo się w Bośni w latach 1992-1995 nie da się opisać słowami - przynajmniej ja nie potrafię. Taką próbę podejmuje Wojciech Tochman, który w prosty, pozbawiony emocji, ale bardzo sugestywny sposób nakreśla sytuację w tym kraju po konflikcie.

Nieraz mówi się o zezwierzęceniu kogoś. Uważam, że jest to bardzo krzywdzące określenie. Krzywdzące oczywiście dla zwierząt. Nie ma na świecie drugiej tak okrutnej i zapamiętałej w nienawiści istoty jak człowiek. Dlaczego serbscy mężczyźni nie pozwalają się fotografować? Boją się, że ktoś może w nich rozpoznać swojego oprawcę, gwałciciela. Myli się ten, kto sądzi, że wszyscy złoczyńcy zostali osądzeni. Nie - oni dalej żyją, pozakładali rodziny.

Po zakończeniu konfliktu kobiety stanęły przed trudnym zadaniem - musiały nie tylko odnaleźć się w nowej rzeczywistości, poradzić sobie z traumą, ale także odszukać i pochować bliskich (głównie mężczyzn). Nie było to łatwe zadanie - masowe groby, nieraz przenoszone, aby zatuszować zbrodnię, pomieszane szczątki. Pomagała im w tym doktor Eva Klonowski, która zajmowała się ekshumacjami.

Uważam, że każdy powinien przeczytać tę książkę. Żeby nigdy nie zapomnieć o tych niewinnych ludziach, którzy zginęli tylko dlatego, że należeli do innej nacji. Taka historia nie powinna się już nigdy powtórzyć, ale czy jakieś jej warianty nie dzieją się na naszych oczach?