Opinia na temat książki Jakbyś kamień jadła

Dokument oferuje głęboko poruszające i refleksyjne spojrzenie na tragiczną rzeczywistość wojny w Bośni,
która miała miejsce w latach 1992-1995, była jednym z najtragiczniejszych i najkrwawszych konfliktów w Europie po II wojnie światowej.

Autor, poprzez swoje analizy i opisy, dotyka istoty ludzkiego cierpienia, nie ograniczając się jedynie do statystyk i wydarzeń historycznych, lecz koncentrując się na osobistych historiach tych, których życie zostało nieodwracalnie zmienione przez konflikt.

Styl Tochmana unika uproszczeń oraz jednoznacznych ocen, co jest istotne w kontekście tak skomplikowanych i bolesnych wydarzeń. Jego uwaga skupia się na emocjach i traumach ofiar, a także na różnych perspektywach stron konfliktu, co pozwala na stworzenie wielowymiarowego obrazu sytuacji. Taki sposób narracji angażuje czytelnika i skłania do refleksji nad przyczynami nienawiści oraz mechanizmami prowadzącymi do przemocy. Czytelnik staje się świadkiem indywidualnych tragedii, a towarzyszy mu świadomość, że za każdą liczbą kryje się ludzka historia.

Jednym z najważniejszych elementów książki jest postać antropolog Ewy Elwiry Klonowskiej, zaangażowanej w proces ekshumacji i identyfikacji ofiar. Jej działania nie tylko przywracają tożsamość zamordowanym, ale także dają nadzieję tym, którzy pozostają w niepewności. Tochman zadaje pytania o ludzką naturę - jak łatwo nienawiść może przekształcić ludzi w oprawców.

Książka zdaje się być również krytyką dla bezsilności, braku reakcji i nieudolności międzynarodowej społeczności (ONZ), jest także nawoływaniem do odpowiedzialności i działania. W tokach współczesnych debat na temat pamięci, sprawiedliwości i pojednania, suchy ton faktów i liczby nie wystarczą – konieczne jest uświadomienie sobie ludzkich losów i historii, które nigdy nie powinny zostać zapomniane.