Jean-Paul Sartre ( 1905-1980) - filozof, pisarz, krytyk literacki i publicysta. Wraz z między innymi Maurice'em Merleau-Pontym i Albertem Camusem współtworzył francuski odłam egzy-stencjalizmu. Ostatnie lata życia Sartre poświęcił Flaubertowi, pisząc i publikując kolejne tomy L'Idiotde la famille (tom pierw-szy w 1972). Monumentalna monografia pisarza miała ująć jego życie i dzieło zarazem w perspektywie jednostkowej, jak i historycznej. Dwa pierwsze tomy zawierają więc opis jednost-kowych doświadczeń Flauberta - jego nerwicy i rozmaitych przypadłości duchowych. Tom trzeci przynosi próbę konfron-tacji tych doświadczeń ze światem historycznym. (Stąd właśnie pochodzi Nerwica i zaprogramowanie Flauberta: Drugie Cesar-stwo stanowiąca trzon polskiego wyboru z całego dzieła.) W ostatnim z zaplanowanych tomów Sartre zamierzał odpo-wiedzieć na pytanie, w jaki sposób nerwica oraz twórcza spontaniczność pojednały się w osobowości dorosłego Flauberta, pozwalając mu napisać Panią Bovary . Ale był to jedynie szkic projektu. Nie dane mu było zrealizować go w całości. Na koń-cu polskiego wyboru czytelnik znajdzie notatki z bardzo jesz-cze impresjonistycznej lektury powieści oraz innych pism Flau-berta, plany, tematy przyszłych rozważań, fragmentaryczne analizy. Są to dokumenty wstępnej pracy, z lat 1971 i 1972, nad książką, która miała domknąć monumentalny projekt Idio-ty w rodzinie.