Wybitny poemat dygresyjny, którego fabuła, oparta na wydarzeniach z okresu konfederacji barskiej, opisuje losy hrabiego Beniowskiego. O sile utworu stanowi jednak niezwykła narracja: ironiczna, różnorodna stylistycznie i gatunkowo, przerywana licznymi dygresjami, pełna aluzji literackich i politycznych oraz autotematycznych wątków, dzięki czemu dzieło Słowackiego, mimo upływu lat, stanowi nadal atrakcyjną propozycję czytelniczą.