Człowiek z Säffle recenzja

W ramach lekkich lektur wakacyjnych powróciłem po wielu latach do kolejnej książki z cyklu o sztokholmskim komisarzu Martinie Becku. Para autorów to rodzice skandynawskiego kryminału, właściwie to od nich zaczął się obecny boom kryminału z tej części Europy. Ich chyba najlepszym dziełem jest ‘Śmiejący się policjant'. Recenzowana książka jest późniejsza, a zaczyna się tak, że pewien pacjent w szpitalu zostaje brutalnie zamordowany, potem mamy śledztwo, dalsze zbrodnie, a na końcu nawet komisarz Beck zostaje groźnie postrzelony, sporo się dzieje.

Największym walorem książki jest prawdziwe przedstawienie pracy szwedzkiej policji, bez retuszu i upiększeń. Pokazują autorzy otwarcie jej niekompetencję, brutalność, głupotę. Jednym z bohaterów książki jest komisarz Nyman, który zrobił karierę w policji, ale to po prostu z gruntu zły glina. Przez lata swojej kariery nadużywał przemocy wobec aresztowanych oraz podwładnych, fałszował śledztwa, wsadzał niewinne osoby za kratki, nawet z jego winy umierali Bogu ducha winni ludzie. I, mimo że złożono na niego setki skarg, nigdy mu włos z głowy nie spadł. Bo, jak mówi jeden z policjantów: „Już taki jak Nyman umiał przypilnować, zawsze się znaleźli policjanci gotowi złożyć przysięgę, że on nic zdrożnego nie popełnił. Młodzi chłopcy, którzy mieliby piekło w pracy, gdyby się wzbraniali świadczyć. I tacy, którzy uważali, że robią, czego wymaga lojalność, od początku byli do tego wdrożeni, że nikt z zewnątrz nie może ruszyć komisarza.” Zawodowa solidarność...

W czasach gdy książka się ukazała (lata 70.) takie opisanie policji było nowatorskie, teraz już wielu autorów poszło tą drogą, na przykład Leif GW Persson. Myślę, że takich Nymanów było trochę w naszej policji (vide sprawa Tomasza Komendy), a i teraz znalazłoby się paru. Niemniej nie przypominam sobie polskiego kryminału z portretem z gruntu złego polskiego gliny à la Nyman, a może tylko nie znam...

Ciekawy jest styl książki, bezosobowy i szczegółowy, styl raportu policyjnego. Jeśli autorzy piszą o pokoju, w którym siedzi przesłuchiwany, muszą dokładnie opisać abażur, chociaż ten jest zupełnie nieważny w narracji. Gdy piszą o szpitalu, w którym dokonano zbrodni, to zaczynają od tego kto wybudował gmach 200 lat temu, i jaka była historia budynku do dzisiaj, jakbyśmy czytali szczegółowy bedeker, albo reportaż kryminalny. Ma to chyba robić wrażenie chłodnego obiektywizmu, ale czasami jest nużące.

Jeszcze o tłumaczeniu, jest fatalne, jakby tłumaczka wzięła pierwszą, surową wersję i nigdy jej nie poprawiła, szwankuje szyk zdań, rażą też inne błędy.

Gwoli informacji, istnieje jeszcze inne wydanie tej książki zatytułowane 'Twardziel z Säffle'.