Broniewski. Miłość, wódka, polityka recenzja

Napisał Mariusz Urbanek bardzo dobrą biografię poety kompletnie dziś zapomnianego, któremu przypięto łatkę komunisty. Mam nadzieję że ta książka przywróci go z powrotem szerokiej rzeszy czytelniczej.

A zaczyna się rzecz cała pyszną anegdotą, oto namiestnik Polski z nadania Sowietów, Bolesław Bierut proponuje poecie napisanie nowych, proletariackich słów do Mazurka Dąbrowskiego. Broniewski wybucha: „Orła bez korony jeszcze mogę znieść, ale nowego hymnu nigdy!”

Życiorys miał Broniewski niezwykły, nadający się na serial sensacyjny. Urodzony w 1897 r. w rodzinie szlacheckiej w Płocku, uczestniczył w obronie ojczyzny w wojnie polsko-bolszewickiej, dosłużył się na tej wojnie krzyża Virituti Militari, a to wtedy naprawdę było coś.

Uderzające jest, że zawsze był z władzą państwową na bakier, ot taki kanciasty typ. Przed wojną mocno komunizował i parę razy siedział, przypomina mi się wiersz, który zaczyna się tak: „Siedzę z Janem w trzynastej celi, na Ratuszu pośrodku miasta...”. W czasie wojny został aresztowany przez Sowietów we Lwowie w 1940 r. trochę się u nich przesiedział. Po wyjściu z więzienia trafił do armii Andersa, z którą wyszedł z Sowietów. Pisał wtedy wiersze dla żołnierzy, które były cenzurowane na potęgę przez Anglików, bo były zbyt antysowieckie, uderzały w sojusznika wojennego.

Po wojnie wrócił do Polski i było już gorzej, po stracie ukochanej córki Anki wpadł w alkoholowe dno i zaprzedanie się komunistom, ale wciąż im wierzgał, więc go zamknięto na siłę w psychiatryku, na szczęście dosyć szybko wypuszczono, to był dramatyczny incydent w jego życiorysie.

Co uderza w tej książce to niebywała popularność jego poezji, spotkania autorskie z nim przed wojną i w czasie wojny przyciągały prawdziwe tłumy, rzecz obecnie nie do wyobrażenia. Weźmy spotkanie z Polakami w Gazie w czasie drugiej wojny, na sali było dwa tysiące ludzi, czytał wiersze patriotyczne, on płakał i cała sala płakała. No bo to był wielki patriota...

Książka jest świetnie napisana, czyta się jak powieść sensacyjną, były już zarzuty do Urbanka, że brakuje przypisów i źródeł, to prawda, ale taka już urbankowa metoda. Ważne, że ta rzecz powstała i, miejmy nadzieję, przywróci Broniewskiemu należne mu miejsce w polskiej poezji.