,,Caryca" to debiutancka powieść Ellen Alpsten. Autorka podjęła się interesującego wyzwania, jakim jest przybliżenie postaci Katarzyny I, drugiej żony cara Piotra I Wielkiego oraz carycy Rosji.
Marta Skowrońska, pochodząca z Inflant córka chłopa pańszczyźnianego zostaje sprzedana na służbę, gdzie nie zgadza się na poniżanie, złe traktowanie jej oraz pozostałych służących, przez co popełnia przestępstwo. Trafia następnie w kilka innych miejsc, aż przypadkiem dostaje się do obozu wojskowego, w którym obozują żołnierze, którzy walczą w Wielkiej Wojnie Północnej. Nieoczekiwanie pojawia się tam car Piotr I co zaowocuje znajomością. Niespodziewane spotkanie otworzy przed Martą drogę do zostania carycą Rosji, nim do tego dojdzie przeżyje wiele trudnych chwil u boku cara, który żyje pod presją posiadania potomka i bycia jak najlepszym dla Rosji.
Nigdy nie spodziewałam się, że aż tak spodoba mi się czytanie/słuchanie powieści historycznych. Szczerze nawet nie odczułam tego, że jest to opowieść o prawdziwych osobach, które kiedyś żyły. Czułam się tak jakbym czytała kolejną fikcję literacką osadzoną w brutalnym miejscu akcji, gdzie kobiety nie mają zbyt wielkiego znaczenia, a wielkie role pełnić mogą tylko mężczyźni, ale czy na pewno?
Marta Skowrońska/Katarzyna Aleksiejewna udowadnia, że tak nie jest. Jest silną, odważną i waleczną kobietą, która przeżyła wszystko co najgorsze i najokrutniejsze. Molestowanie seksualne, gwałty, wojny (opatrywała żołnierzy podczas wojen, w których towarzyszyła mężowi), zdrady, poniżanie i obrażanie, przemoc, przedwczesna śmierć większości dzieci. Jest to naprawdę interesująca postać, o której niestety mało się mówi, ale za sprawą Ellen Alpsten, która poświęciła jej swoją debiutancką powieść możecie lepiej ją poznać i zrozumieć, a także ujrzeć życie kobiet w XVIII wieku, które wcale nie było usłane różami. Największym ich atutem był wygląd, który decydował o tym, czy bogato wyjdą za mąż czy też nie. Nie miały prawa głosu, nie mogły się uczyć, miały być głównie ozdobą u boku swojego męża. Jednakże kobiety takie jak Katarzyna I udowadniały, że tak nie jest i pomimo trudnych czasów, w jakich przyszło im żyć były sprytne, inteligentne, odważne i silne, pokazując mężczyznom, iż kobiety też mogą rządzić światem i że płeć nie ogranicza, nie umniejsza inteligencji czy innym zdolnościom.
Autorka naprawdę przyłożyła się do napisania tej książki, ponieważ widać ogrom pracy i czasu, jaki musiała poświęcić na research. Duża część wydarzeń jest zgodna z faktycznymi faktami historycznymi (sprawdzałam), ale występują w niej również elementy fikcyjne, których przyznam szczerze nawet nie dostrzegałam, bo aż tak się na tym nie skupiałam, ale łatwo się domyślić co mogło być fikcją. Byłam zorientowana w tle historycznym powieści mniej więcej, gdyż akurat te lata niedawno były na lekcjach historii i bawiłam się dzięki temu jeszcze lepiej. Jest to akurat okres wielkiej wojny północnej, podczas których car Rosji stoczył wiele walk m.in. ze Szwecją. Zabawne były momenty, gdy Piotr świętował hucznie wygraną w bitwie pod Połtawą (nawet kilka lat po zwycięstwie) i jego konflikt z Karolem XII. Z tego mogłyby powstać genialne memy.
Pisarka genialnie wykreowała bohaterów. Jestem pod wrażeniem tego, jak realistyczni i prawdziwi byli w mojej głowie. Katarzyna Aleksiejewna to bardzo intrygująca postać, która od prostej chłopki została carycą Rosji, co było dla wielu osób kontrowersyjne i nie do przyjęcia. Musiała jednak znosić ciągłe zdrady męża, jego humory, okrutność, jego presję bycia jak najlepszym carem dla Rosji oraz presję na to, by miał następcę tronu. Definitywnie Katarzyna jest jedną z ciekawszych postaci w historii, której historię warto poznać, żeby zobaczyć jak wielka siła może tkwić w jednej kobiecie. Car Piotr I to postać pełna wielu kontrastów, był pod ciągłą presją, bycie carem to niezwykle stresujące zajęcie, a na dodatek musiał mieć potomka płci męskiej, podczas gdy jego synowie zbyt szybko umierali, a miał zaledwie dwie córki, które dożyły dorosłego wieku. Mimo tego to nie usprawiedliwia jego czynów. Był okrutny zarówno dla swojej pierwszej żony jak i drugiej.
Reasumując ,,Caryca" autorstwa Ellen Alpsten to interesująca powieść historyczna opowiadająca o losach sprytnej chłopki, która zdobyła serce cara Rosji i została carycą. Słuchałam audiobooka, którego czytała Małgorzata Lewińska, której interpretacja podobała mi się i pasowała do tej historii. Całość trwa około 25 godzin, ale ja słuchałam z prędkością 2,5. Ode mnie ,,Caryca" otrzymuje 9/10. Przed przeczytaniem warto mieć świadomość, że jest to dosyć brutalna książka i zalecałabym ją czytać od 18 roku życia.