Jon Kabat-Zinn to chyba najbardziej znana postać wśród nauczycieli i propagatorów uważności czy mindfulness, zachodniej odmiany medytacji, która w wielkim skrócie polega na tym, żeby nauczyć się być w chwili obecnej, tu i teraz, bez osądzania i wartościowania. Autor jest twórcą ośmiotygodniowego Programu Redukcji Stresu Opartego na Uważności (Mindfulness Based Stress Reduction, MBSR), który prowadzi od lat w swojej klinice w USA. Program zyskał dużą popularność w świecie zachodnim, także w Polsce prowadzi się wiele kursów opartych na tej metodzie.
Ta książka to dzieło życia Kabat-Zinna, znajdziemy w niej szczegółowo omówiony program ośmiotygodniowego kursu mindfulness wraz ze wszystkimi, dokładnie opisanymi ćwiczeniami, oraz dużo dyskusji i praktycznych wskazówek jak radzić sobie z różnymi rodzajami stresu. Oczywiście osnową książki jest uważność, która też stanowi podstawę do kontrolowania stresu.
Podstawą metody Kabat-Zinna jest medytacja, którą określa następująco: „Medytacja to w istocie „nicnierobienie”. To jedyne znane mi działanie człowieka, które nie wiąże się z próbami znalezienia się gdzie indziej, a raczej kładzie nacisk na bycie tu, gdzie jesteśmy.” Brzmi prosto, ale w praktyce takie proste nie jest...
Spora i dla mnie najważniejsza część książki poświęcona jest temu „jak świadomie rozwijać w codziennym życiu umiejętność odpowiedzi na stres?”. Ogólna odpowiedź jest prosta: „W ten sam sposób, w jaki rozwijamy uważność w czasie formalnych ćwiczeń medytacyjnych: w każdej chwili skupiając się na własnym ciele i oddechu.”, niemniej Kabat-Zinn omawia też szczegółowo jak stosować uważność w kontrolowaniu różnych specyficznych stresów. Wyróżnia tu się rozdział o stresie w pracy, przeżywanym przez tak wielu. Autor przedstawia kilkunastopunktową instrukcję jak przy pomocy uważności utrzymywać ów stres w ryzach. Mamy też rozdziały o tym jak uważność pozwala radzić sobie z bólem fizycznym, z bezsennością i innymi stresogennymi zjawiskami. Bardzo na czasie jest rozdział, jak z pomocą mindfulness pracować nad strachem, paniką i lękiem.
Szkoda, że do książki nie dołączono płyty CD z medytacjami mówionymi, aż się o to prosi. Co ciekawe, inne książki Kabat-Zinna wydane po polsku mają dodane płyty CD. Mimo to, dostaliśmy chyba najlepszy podręcznik dla tych, którzy samodzielnie pragną praktykować uważność, ale zdecydowanie uważam, że lepsze jest zapisanie się na przez kurs prowadzony przez certyfikowanego instruktora. Można teraz znaleźć sporo takich kursów online.
Jest to potężne dzieło, które można sobie dawkować, bo przeczytanie wszystkiego od razu wymaga dość dużo czasu. Bardzo inspirująca książka.