Retrospekcja recenzja

„Kłamstwo można długotrwale podtrzymywać, dlatego że ludzie już się nie zaangażują, to potem sami będą się w nim utwierdzać, odrzucając liczne dowody podważające jego sens.”

Chris Brookmyre serwuje niesamowitą historię z bohaterami, których nie da się lubić, ale przyciąga uwagę ciekawą konstrukcją postaci. To porywająca powieść o spisku, morderstwie, zemście i mrocznym rodzinnym dramacie, opowiadana z perspektywy różnych postaci. Początkowo wolny i zagmatwany początek przeradza się, w sprytnie skonstruowany thriller z wieloma punktami widzenia, przedstawiony w dwóch narracjach czasowych. Czytelnik nie wie, komu wierzyć, kto jest ofiarą, a kto winowajcą. Każdy ma swoje tajemnice, każdy ma coś na sumieniu.

„Retrospekcja” to historia dysfunkcyjnej rodziny, która szesnaście lat temu podczas wakacji w Portugalii doświadczyła dramatu zaginięcia małego dziecka. Ta tragedia zasiała głębokie podziały w rodzinie Temple. Strata dziecka, szczególnie, wywiera niezatarte piętno na psychice Sylvie. Kobieta, zmienia tożsamość, całkowicie odcina się od rodziny, ale nie może powstrzymać się od sabotowania żadnych znaczących związków w swoim życiu, czuje się bardziej komfortowo, gdy wzbudza nienawiść. Od 2002 roku nie było zjazdów rodzinnych, ale gdy zmarł Max Temple, słynny profesor psychologii, znany z obalania teorii spiskowych, dysfunkcyjna rodzina spotyka się po raz ostatni w wakacyjnej posiadłości, aby uczcić jego pamięć. Świetnie przygotowana scena do rozegrania dramatu, na której za chwilę na jaw zaczną wychodzić mroczne sekrety rodziny.

Amanda, niania sąsiadów czuje, że historia zaginięcia dziecka ma drugie dno. Zaczyna mieć swoje podejrzenia, od których do teorii spiskowych już tylko jeden krok. Tylko w każdej takiej teorii jest jakieś ziarnko prawdy. Ciężar klaustrofobicznej tajemnicy, w której wszyscy uczestniczą, coraz bardziej ich przygniata. Każdy z nich tworzy wokół siebie mury, które mają ich chronić, a w rzeczywistości stają się dla nich więzieniem. Wszyscy potajemnie żywią do siebie jakieś pretensje.

Wspaniała, idealna rodzina na, zewnątrz, bo tak naprawdę nic w niej nie jest takie jak się wydaje. Ojciec naukowiec, perfekcyjny manipulant i matka była aktorka, narcystyczna osobowość, zarządza rodziną według własnego pomysłu i własnych oczekiwań. Uwielbia być w centrum uwagi, a każdy w rodzinie ma swoją rolę do odegrania, przy czym nikt nie potrafił otwarcie przyznać, że to wszystko nic nie znaczy. Obrzydliwa hipokryzja. Wszyscy udają kochających i obowiązkowych członków rodziny, by zadowolić apodyktyczną matkę. Pozorna jedność i złudzenie rodzinnej bliskości ma powierzchowny wymiar. Nikt nie miał prawa do własnych uczuć, zachowań czy decyzji.

Dobrze napisany i nieprzewidywalny thriller psychologiczny z pogmatwanym początkiem. Umiejętnie wymyślone zwroty akcji dostarczają niespodzianek, właściwego napięcia i niemniej zaskakującego zakończenia. Jest jeszcze swego rodzaju tajemnica morderstwa, która cały czas nurtuje, a jej wyjaśnienie czytelnik odnajduje na końcu. Ten element historii jest przyćmiony przez psychologiczny dramat rodzinny, który zmienia punkt ciężkości w tę i z powrotem między 2002 a 2018 rokiem. Daje to czytelnikowi przekonujący wgląd w teorie spiskowe i coraz bardziej angażuje go w fabułę.

Podwójna oś czasu i wieloosobowa narracja w pewnym momencie łączą się, aby odsłonić wielowarstwową historię. „Retrospekcja” to dość złożony psychologiczny dramat rodzinny. Historia pełna potyczek psychologicznych, przekazywanych czytelnikowi w szczątkowych informacjach, by ostatecznie połączyć się w jedną całość i zaskoczyć nieprzewidywalnym i satysfakcjonującym finałem.

Książkę warto przeczytać, bo jest bardzo dobrze przemyślana i świetnie napisana. Jedyny mały zarzut, to wywody naukowe, w których autor prezentuje swoje stanowisko na tematy public relations, dziennikarstwo tabloidowe, teorie spiskowe i wychowywanie dzieci, które spowalniały akcję i chwilami odwracały uwagę od fabuły.

Książkę przeczytałam dzięki uprzejmości Wydawnictwa Prószyński i S-ka