Czarownica recenzja

„Czarownica” Andrzeja F. Paczkowskiego to książka, która na pierwszy rzut oka może wydawać się prostą historią o tajemniczej kobiecie, ale szybko okazuje się czymś znacznie więcej. To mroczna opowieść o zbiorowej histerii, uprzedzeniach i cienkiej granicy między tym, co realne, a tym, co urojone. Autor, choć znany z działalności historycznej, udowadnia, że potrafi stworzyć literaturę o dużym ładunku emocjonalnym i psychologicznym.

Akcja toczy się w niewielkiej, dusznej społeczności, gdzie każdy zna każdego, a inność nie jest mile widziana. W to środowisko wkracza Ona kobieta, o której mało kto coś wie, a która od początku budzi niepokój. Szybko pojawiają się plotki, domysły, podejrzenia o „czary”, wpływ na ludzi, zło ukryte w spojrzeniu. Paczkowski pokazuje, jak łatwo lęk zamienia się w nienawiść i jak szybko zbiorowość potrafi obrócić się przeciwko jednostce, kiedy czuje zagrożenie swojej normy.

Autor z dużym wyczuciem buduje bohaterów nie tylko tytułową czarownicę, ale i ludzi z jej otoczenia. Mamy tu lokalnych liderów, zwykłych mieszkańców, duchownych, młodzież każdy z nich niesie swój bagaż, każdy coś ukrywa. Co ciekawe, nikt nie jest całkowicie „dobry” ani „zły” Paczkowski unika uproszczeń. Zamiast tego daje nam portrety ludzi uwięzionych w swoich lękach, przesądach, czasem też w pragnieniach i marzeniach.

Tytułowa „czarownica” staje się symbolem: kobiecości niezależnej, trudnej do zaszufladkowania, wyłamującej się z konwencji. Jest projekcją jedni widzą w niej zagrożenie, inni fascynację, a jeszcze inni wybawienie. To właśnie ta niejednoznaczność czyni książkę tak ciekawą.

Paczkowski pisze językiem surowym, ale plastycznym. Opisy nie są rozbudowane, ale trafiają w punkt. Dialogi brzmią naturalnie, a opisy emocji autentycznie. Nie ma tu nadmiaru ozdobników, ale jest napięcie, które narasta stopniowo i osiąga kulminację w finale. Dużą rolę odgrywa klimat ciężki, klaustrofobiczny, nieco senno-surrealistyczny.

„Czarownica” to powieść, która może nie porwać każdego od pierwszej strony ale tym, którzy dadzą się jej ponieść, zaoferuje coś znacznie głębszego niż tylko rozrywkę. To opowieść o strachu przed innością, o sile pogłosek, o tym, jak łatwo wykluczyć kogoś, kto nie pasuje do schematu. I wreszcie to historia, która odbija się echem w realnym świecie.