Od czasu do czasu mam potrzebę przeczytania jakiegoś kryminału. Sięgam wtedy po autorów, których nazwiska są znane w świecie literatury. Właśnie przeczytałam „Farmę lalek” Wojciecha Chmielarza i muszę przyznać, że choć początkowo z pewnym znudzeniem obserwowałam schematy właściwe dla powieści kryminalnej, to ostatecznie zaniedbałam przez nią obowiązki domowe.
„Farma lalek” to druga opowieść o komisarzu Jakubie Mortce, który trafia do Krotowic na Dolnym Śląsku w ramach programu wymiany doświadczeń między policjantami z różnych miejsc i środowisk. Komisarz Mortka musi przemyśleć swoje życie, bo z powodu pracy śledczej rozpadło się jego małżeństwo, a więzi z synami powoli się rozluźniają. W miejscu, gdzie wszyscy się znają, gdzie od dawna nie popełniono żadnego poważnego przestępstwa, a największym problemem jest hermetyczność dość licznej społeczności cygańskiej, nasz bohater chciałby zregenerować siły i być może zrezygnować z wyczerpującej służby policyjnej. Niestety, nie jest mu dane, bo właśnie zaginęła kilkunastoletnia dziewczynka. Wszyscy podejrzewają najgorsze, jednak Marta wkrótce się odnajduje cała i zdrowa. Wraz z nią policjanci odnajdują okaleczone ciała kilku nieznanych młodych kobiet. Rozpoczyna się śledztwo.
„Farma lalek” to kryminał o najbardziej klasycznej fabule, jaką można sobie wyobrazić. Początkowo niczego nie wiadomo, sprawa wydaje się nie do rozwiązania, bo nie ma żadnych śladów. Pierwsze informacje niczego nie wyjaśniają, prowadzą od podejrzanego do podejrzanego, jednak wszystkie te tropy okazują się ślepe. Kolejne przesłuchania, kolejne dowody i fakty zaczynają się układać w całość właściwie pod koniec książki, a cała intryga zostaje wyjaśniona ze szczegółami na ostatnich stronach.
To, co sprawiło, że książka jest wyjątkowa, to spójność i logika pozornie niepowiązanych wątków. Jakub Mortka musi zmierzyć się z kilkoma nierozwiązanymi sprawami i w każdej sprawnie typuje osoby winne. Wykazuje się przy tym ogromną znajomością ludzkiej psychiki i bezbłędnie analizuje wszelkie okoliczności, które pozwalają mu wskazać przestępców. Ulega jednak również kłamstwu osoby z najbliższego otoczenia, które zaciemnia obraz głównego śledztwa, przez to trwa ono tak długo.
Wojciech Chmielarz poprowadził akcję w swojej książce po mistrzowsku. Nadał jej właściwe tempo, dzięki czemu nie można się od niej oderwać. Wszystkie wątki zostały wyjaśnione, nawet te trzecioplanowe, a ja akurat lubię mieć ostatecznie wszystko podane na tacy. Nie znalazłam żadnych nieścisłości, wszystkie szczegóły i drobiazgi były uzasadnione i prawdopodobne. Ta autentyczność wzięła się również z tego, że autor doskonale oddał realia pracy w policji. A do tego jego bohaterowie działają w świecie, który znamy z naszej codzienności – z żabkami, pizzą z biedronki i słoikami fasolki po bretońsku.
Nie uważam siebie za znawczynię kryminałów, bo sięgam po nie dosyć rzadko, jednak książka Wojciecha Chmielarza wydaje mi się doskonała w swoim gatunku. Jej klimat dobrze oddaje okładka nowego wydania, jakie ukazało się niedawno w wydawnictwie Marginesy. Świetna lektura!