Pojechałam do brata na południe recenzja

Lektura powieści Karin Smirnoff przypomina picie twardego alkoholu. To co w siebie wlewasz smakuje okropnie, ale kopie Cię w głowie, więc pociągasz łyk za łykiem i nie możesz przestać. Każdy kolejny rozdział tej niezwykłej prozy poniewiera Cię niczym swojski bimber. Książki Smirnoff nie da się zestawić i porównać z niczym, co macie na swoich regałach. Całkowicie wymyka się wszelkim ramom i klasyfikacjom. To absolutny unikat - fabularny i językowy.

“Pojechałam do brata na południe” to historia, która totalnie mnie rozbiła i przeorała. Pozostanie w mojej pamięci niczym stare widokówki, na których zapisane są grzechy przeszłości. Pokażę Wam teraz kilka z nich…

Widzicie te bliźniaki? To Jana i Bror. Trzymają się blisko siebie, ale bynajmniej nie z miłości, lecz ze strachu. Popatrzcie na ich postawę, wyraz twarzy i spojrzenie oczu. Nie sposób precyzyjniej namalować historii rodzeństwa, w którego żyłach płynie krew splamiona traumą, przemocą i upodleniem. Wszystkiego doświadczyli we własnym domu, z rąk rodziców i przy dźwiękach odmawianej modlitwy.

Spójrzcie na drugą widokówkę. Przepiękna jest ta wieś, prawda? To Smalanger. Wszyscy się tutaj znają, dzielą swoją codzienność i utrwalają stereotypy. Zapętleni w znak nieskończoności są dla siebie nawzajem niczym ściana płaczu. Pomagają i nienawidzą. Ratują i dobijają. Kiedy chcą widzą wszystko, by za chwilę, z lekkością opadającej powieki, rozmyć otaczająca ich rzeczywistość.

Starość. To ją przedstawia trzecia pocztówka. Upadek człowieka, któremu towarzyszą tylko własne fekalia. Spójrz jak niewiele dzieli szanowaną personę od bycia wierszem w Excelu pracownika opieki społecznej.

A co to za bazgroły na czwartej widokówce? To piasek. Jest narzędziem w rękach pamięci, która zasypuje nim niechciane traumy i wspomnienia. Przemoc w rodzinie. Patologię ludzkich relacji. Zacofanie społeczności. Alkoholizm. Samotność. Brak godności. Wykorzystywanie seksualne. Zaburzenia psychiczne. Obłęd. Obsesję.

Mija kolejny dzień odkąd skończyłem lekturę, a ja wciąż oglądam te widokówki, podczas gdy ból narasta zamiast przemijać. Czy to wszystko prawda? - pytam samego siebie, by po chwili przeczytać, że “nigdy nie można stwierdzić co jest prawdą, albowiem ta wygina się i wypacza”. Gdzie w tym wszystkim jest Bóg? - kontynuuję dialog wewnętrzny, a Smirnoff ponownie odpowiada - “To nie wina Boga. Ten kogo bili sam będzie bił”.

Nie wiem, czy jesteś gotowy/a na tę wyprawę, ale wiem, że warto się na nią udać. Drugiej takiej historii - o poszukiwaniu i odkrywaniu prawdy, mierzeniu się z przeszłością, granicy między miłością a przemocą - po prostu nie ma.

Na to wszystko nałóż sobie jeszcze fakt, że cała powieść napisana jest bez interpunkcji, wielkich liter i wydzielonych dialogów, co czyni dzieło przejmująco surowym, a przez to fascynującym.