Prawda i kłamstwa o przemyśle recenzja

Przemysł szans
Dominik Pędziński

Andrzej Karpiński, profesor ekonomii specjalizujący się w polityce gospodarczej państwa, a przede wszystkim polityce i ekonomii przemysłowej naszego kraju, przygotował opracowanie obowiązkowe dla każdego zainteresowanego zmianami, jakie zaszły w polskim przemyśle po 1989 roku. Rzadko bowiem ukazują się książki ekonomiczne relacjonujące badany temat z taką skrupulatnie jak Prawda i kłamstwa o przemyśle. Jeszcze rzadziej teksty, które traktują zagadnienia kompleksowo, przy jednoczesnej wnikliwej analizie dostępnych danych statystycznych. Profesor jest wyjątkowo do nich przywiązany, co nie dziwi, bo dają one możliwie najbardziej racjonalny pogląd na rzeczywistość. Najważniejsze, że pozbawia on dyskurs naukowy ideologizacji, której ulega wielu uczonych i jednocześnie podważa przyjętą obecnie narrację o kondycji przemysłu w Polsce przed i po zmianach systemowych. (…) Tę książkę można czytać kompleksowo, albo poświęcić uwagę interesującym czytelnika zagadnieniom podzielonym na aż jedenaście szczegółowo opisanych rozdziałów zajmujących się poszczególnymi tematami. Polecam jednak wnikliwą lekturę całości, bowiem tylko wtedy mamy spójny obraz myśli autora, ich uzasadnień i spostrzeżeń wobec polskiego przemysłu i światowych trendów. Nadchodzi przemysł wielu szans, które tym razem warto byłoby lepiej wykorzystać.
„Nowe Książki”, 2/2019



Prawda i kłamstwa o przemyśle. Polska w obliczu III rewolucji przemysłowej
Rafał Woś

Ekonomista Andrzej Karpiński (rocznik 1928) obserwuje rodzimy przemysł od prawie 70 lat. Właśnie podsumował wyniki swoich licznych prac. Drugiej takiej książki na rynku nie znajdziecie. Karpiński zaczynał w administracji publicznej za Hilarego Minca, w czasach forsownej powojennej industrializacji, za Edwarda Gierka był wiceszefem komisji planowania przy Radzie Ministrów, zaś po przełomie 1989 r. jednym z najbardziej merytorycznych krytyków naszej deindustrializacji. Przez główny nurt liberalnej publicystyki ignorowany, czasem bezpardonowo atakowany jako obrońca „słusznie minionej epoki”. Dla publicystów mojego pokolenia, spragnionych rzetelnej i wolnej od neoliberalnej ideologii wiedzy na temat bilansu ekonomicznego PRL, ludzie tacy jak Karpiński, stali się odkryciem. A jego książki – choćby „Jak powstawały i upadały zakłady przemysłowe w Polsce” – dawały solidne podstawy do świeżej, zniuansowanej dyskusji o polskich przemianach. Ci, którzy chcą bezkrytycznie wierzyć w opowieści o implozji gospodarczej Polski Ludowej oraz bezwartościowości jej przemysłu, niech trwają przy swoich przekonaniach. Bo ze ślepą wiarą dyskutować nie sposób. Pozostali niech się pracy Karpińskiego nie boją. Znajdą tu wyjaśnienie wielu paradoksów, na które konwencjonalna publicystyka gospodarcza nie daje odpowiedzi; choćby – jak to możliwe, że nasza gospodarka mogła osiągnąć tak wielki skok (chociażby pod względem wydajności) po 1989 r. Czytając Karpińskiego, zaczynamy rozumieć, że nie byłby on możliwy, gdyby nie istniała baza przemysłowa odziedziczona po PRL. A w przeważającej większości również w tym ustroju zbudowana. „Uprzemysłowienie Polski stanowi – czy się to komuś podoba, czy nie – największe ekonomiczne osiągnięcie Polski Ludowej o naprawdę historycznym znaczeniu. A faktu tego nie może podważyć nawet najbardziej intensywna propaganda” – pisze Karpiński. I ma na potwierdzenie swojej tezy wiele empirycznych dowodów. Kto jednak sądzi, że „Prawda i kłamstwa…” jest książką wyłącznie o przeszłości, ten się myli. Karpiński – choć przekroczył już 90. rok życia – prezentuje się tutaj jako jeden z najbardziej nowocześnie myślących badaczy industrializacji. Krytyczna analiza założeń planu Morawieckiego i rehabilitacja pojęcia planowania strategicznego to bardzo wartościowe i (nie bójmy się tego słowa) progresywne elementy tej książki. Podobnie jak postulat przesunięcia naszego przemysłu z sektorów gospodarki,w których zarabia się niewiele (meble, przetwórstwo spożywcze), do branż znajdujących się dużo wyżej w międzynarodowych łańcuchach produkcji (technologie kosmiczne, ekologia). À propos tej ostatniej – postulat „ekologizacji polskiej gospodarki” to dokładnie to samo, o czym piszą dziś najmodniejsi i najuważniej słuchani ekonomiści młodsi o pół wieku. Czytajmy Karpińskiego. Bo wielu autorów o tak szerokim i łączącym przeszłość z przyszłością spojrzeniu w naszej publicystyce ekonomicznej nie mamy.
“Dziennik Gazeta Prawna”, 25.01.2019 r.



Prawda i kłamstwa o przemyśle
Anna Leszkowska

Autor – zajmujący się od dziesięcioleci polityką gospodarczą państwa – jest jedynym kronikarzem i analitykiem polskiego przemysłu po 1989 roku, który w dodatku dokumentuje zachodzące w nim zmiany w ujęciu branżowym. Z racji ogromnej wiedzy na temat polityki przemysłowej przed wprowadzeniem w Polsce gospodarki kapitalistycznej, co eufemistycznie nazwano transformacją, oraz dostępu do twardych danych dotyczących losów każdego zakładu przemysłowego przed i po 1989 roku, analizuje przemiany przemysłu polskiego w ostatnich 30 latach. Nie unika w nich – a zwłaszcza w omawianej – niepopularnych obecnie poglądów na rozwój gospodarczy, ani ostrych stwierdzeń odnośnie decyzji, jakie podejmowały kolejne rządy po 89 roku. Książki, jakie powstają z tych analiz tworzą panoramę polskiego przemysłu w latach powojennych – począwszy od jego budowy i rozwoju, aż po upadek i zniszczenie. Prawda i kłamstwa o przemyśle jest bardziej niż dotychczasowe nakierowaną na przyszłość tej gałęzi gospodarki w Polsce i na świecie z uwagi na nadchodzącą kolejną fazę – cyfrową – rewolucji przemysłowej. Jest to próba konfrontacji wiedzy o obecnym stanie przemysłu w Polsce z wizją przemysłu za 15-20 lat. Autor zamieścił w niej nie tylko mało znane i trudno dostępne dane i diagnozy, ale także eksperckie propozycje reindustrializacji Polski poparte aneksami zawierającymi szczegółowe dane ekonomiczne ilustrujące jego tezy, co wskazywałoby, iż liczy na zainteresowanie tą tematyką obecnego i kolejnych rządów oraz ich zaplecza intelektualnego. Ale to książka nie tylko dla rządzących i nie tylko dla specjalistów, ani nie tylko dla biznesu. To książka dla każdego, kto ceni obiektywizm sądów odnośnie przemian w Polsce, gdyż jak pisze autor, obecna ocena naszego przemysłu w latach Polski Ludowej pełna jest kłamstw i dezinformacji, nachalnej czarnej propagandy politycznej, co ma wpływ na stan dyskusji o przemyśle w Polsce. A trzeba przypomnieć, że najbardziej ukrywaną prawdą po 89 roku stał się fakt, iż to właśnie w Polsce Ludowej osiągnięto przełom w procesie uprzemysłowienia kraju. Szczególnie w latach 1950 – 1980 dokonano największych inwestycji w przemyśle na skalę nigdy wcześniej, ani obecnie już nierealizowaną. Przełom ten oznaczał przejście od dominacji w naszej gospodarce zacofanego rolnictwa z silnymi pozostałościami dziedzictwa feudalnego z wiodącą w nim rolą dworów aż do końca II wojny światowej, do wyższej fazy rozwoju jaką jest cywilizacja przemysłowa. Tym samym rozwiązano główny problem ekonomiczny Polski, co nie udawało się wcześniej. Była to największa przemiana cywilizacyjna, jaka nastąpiła w Polsce w XX wieku aż do lat 90., kiedy Internet zapoczątkował kolejną fazę rozwoju, jaką jest cywilizacja informacyjna. I tego faktu nie zmieni żadna polityka historyczna polskiej prawicy.
“Sprawy Nauki”, 24.02.2019 r.