Grabarki recenzja

"Nigdy więcej"

To zdanie pojawiało się najczęściej tuż po zakończeniu drugiej wojny światowej.
Nigdy więcej wojny, bezsensownej śmierci, obozów koncentracyjnych...
Nigdy więcej ludobójstwa.

Niestety ludzie mają dość krótką pamięć, a jednym z najjaśniejszy przykładów jest Wojna w Bośni i Hercegowinie w latach 1992-1995.
Ludobójstwo, które nie działo się w odległych krajach Azji czy Afryki... I to wszystko rozegrało się na oczach ONZ...

Trzydzieści lat temu...

Taina Tervonen to Fińska dziennikarka i twórczyni filmów dokumentalnych w swoim reportażu "Grabarki. Długi cień wojny w Bośni" przybliża nam pracę antropologów sądowych przy odkrywaniu masowych grobów.

➡️Krwawa wojna w Bośni w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku pochłonęła ponad sto tysięcy ofiar! Około dziesięciu tysięcy zaginionych poszukuje się do dziś. Wciąż odkrywane są nowe masowe groby. Co gorsza, żeby zamaskować zbrodnie, w trakcie wojny zwłoki wielokrotnie przewożono, zdarza się więc, że rozczłonkowane szczątki jednej osoby pochowane zostały w kilku miejscach. Są rodziny, które od blisko trzydziestu lat szukają swoich synów, mężów, ojców. Są zmarli, którzy od lat czekają w chłodniach na identyfikację.

➡️ Dzięki autorce poznajemy "od kuchni" sposób postępowania, procedury w czasie odkrywania masowych grobów, ale jednocześnie jest to historia o trudnych stosunkach pomiędzy Serbami, Chorwatami a Bośniakami. A także opowieść o radzeniu sobie ze zmową milczenia zarówno wśród ofiar jak i oprawców.

➡️ Grób to miejsce spoczynku, które niezależnie od wyznania ma dla nas znacznie symboliczne. Stojąc naprzeciwko miejsca pochówku w pewien sposób odczuwamy ulgę oraz godzimy się ze stratą. Dlatego tak ważne jest godne upamiętnienie ofiar.

➡️Reportaż w głównej mierze skupia się na dwóch osobach- Senem, antropolożce sądowej, kierująca ośrodkiem identyfikacji zwłok regionu Krajina oraz jej przyjaciółce Dariji, pracującej w dziale pobierania próbek krwi.

➡️ W kraju, gdzie praktycznie nie ma mieszkańca, który nie stracił bliskiej osoby praca wykonywana przez kobiety ma ogromne znaczenie. Pomagają ine zakończyć tzw. "pośmiertne życie", czyli czas pomiędzy ekshumacją a złożeniem do grobu.

➡️ Niestety tak jak wszędzie praca wykonywana dla dobra społeczeństwa, rodzin w pewnym momencie musi zderzyć się z okrutnym systemem, brakiem dofinansowania, a także polityką.

➡️ To czego najbardziej mi zabrakło w reportażu to nakreślenia tła politycznego i przyczyn samej wojny. Dla kogoś nie zorientowanego w temacie stosunki pomiędzy narodami mogą być niezrozumiałe.