Nauczycielka muzyki recenzja

„Nauczycielka muzyki”, debiutancka powieść Janice Y. K. Lee, jest refleksyjnym utworem utrzymanym w lekko depresyjnym nastroju. Pod skorupą romansu skrywa się wielowymiarowa opowieść, w której pisarka obnaża przed czytelnikiem jeden z epizodów II wojny światowej.

Akcja tej melodramatycznej powieści rozgrywa się na dwóch planach czasowych – w latach 50 i 40, tuż przed i tuż po wybuchu II wojny światowej. Losy trójki głównych bohaterów powieści (Claire, Will i Trudy) rozgrywają się na tle egzotycznego Hongkongu – obszaru, który na mocy traktatu zawartego pomiędzy Wielką Brytanią i Chinami od 1842 do 1997 roku podlegał rządom Brytyjskim.

Maj 1952 roku. Claire Pendelton, która przyjechała do miasta dziewięć miesięcy wcześniej, zostaje zatrudniona jako nauczycielka muzyki córki wpływowej, brylującej w najlepszym towarzystwie rodziny Chenów. Niewyrobiona towarzysko kobieta, która w życiu kierowała się głównie rozsądkiem a nie emocjami, spotyka w domu nowych pracodawców powściągliwego szofera Willa Truesdale’a. Wkrótce między mężatką i szoferem wywiązuje się romans.

Jaśminowe perfumy… Wszystko rozpoczęło się, bo nauczycielka muzyki skropiła swe ciało skradzionymi, jaśminowymi perfumami. Zapach, którego używała miłość życia Willa Truesdale’a sprawił, że szofer zainteresował się zahukaną, niewyrobioną towarzysko kobietą, która w ogóle nie była w jego typie. Jaśmin był winny temu, że hołubiący swą zmarłą kochankę bohater nawiązał romans z kobietą, która stanowiła w jego życiu jedynie namiastkę pięknej, czerpiącej życie pełnymi garściami Trudy Liang. Związek z Claire dla szofera był próbą ucieczki od bolesnych wspomnień, dla Claire stał się impulsem do zaprowadzenia zmian w swoim bezbarwnym i bezemocjonalnym życiu.

Tytułową bohaterką powieści Janice Y. K. Lee jest Claire, ale to Will i Trudy zagarniają tę opowieść dla siebie. Historia skomplikowanej historii miłosnej rozgrywającej się w brutalnych i bezwzględnych czasach wojny bardzo szybko wysunęła się na pozycję głównego wątku powieści.

W roku 1941 wojska japońskie wkroczyły do Hongkongu, który autorka powieści ukazała czytelnikom jako miasto, w którym brytyjska śmietanka towarzyska i wszelkiego rodzaju wpływowi imigranci prowadzili beztroskie, wypełnione zabawą i plotkami życie. Wybuch wojny i wkroczenie wojsk japońskich - o których się mówiło, ale w które mieszkańcy kolonii chyba nie do końca wierzyli – wprowadził zamęt do ich beztroskiego życia. Nikt nie wiedział, co ma robić. Brak konkretnych rozkazów sprawił, że po wkroczeniu wrogiego wojska zapanował chaos. Kto mógł, ukrywał się w rezydencjach leżących z dala od centrum.

Okupanci zostali ukazani jako brutalni i bezwzględni ludzie, którzy przez pierwsze dni oblężenia zajmują się grabieżą, gwałtem i morderstwami. Obywatele europejskiego i amerykańskiego pochodzenia zostali zamknięci w obozach w ogólne nie przystosowanych do przetrzymywania ogromnej rzeszy ludzi. Na tle tych wydarzeń wojennych został ukazany romans Willa z Trudy.

Trudy Liang jest najbardziej złożoną postacią w tej powieści i to jej losy najbardziej mnie interesowały. Dość łatwo przychodzi mi wyraźne ocenienie pozostałych bohaterów, tymczasem postać Trudy nie daje się jednoznacznie sklasyfikować. Euroazjatka w oczach innych bohaterów to femme fatale, która uwodzi i bawi się mężczyznami, to kobieta o wielu twarzach, która robi wszystko, żeby jej życie było wygodne. Mimo to zachowanie tej bohaterki podczas wojny pokazuje, że nie tak łatwo jest ocenić tę postać. Trudy staje się kolaborantką, ale kierują nią nie tylko egoistyczne pobudki, jej celem nie jest tylko ochrona siebie. Kobieta wmanewrowana przez Victora Chena w jego polityczne rozgrywki nie zapomniała o zamkniętym w obozie Willu.

„Nauczycielka muzyki” to dobrze napisana, melodramatyczna opowieść z bardzo ciekawymi wątkami i postaciami. Powieść, która na pierwszy rzut oka wydaje być się zwykłym romansem osadzonym w egzotycznej scenerii, jest tak naprawdę gorzką opowieścią, w której istotnymi elementami są: wątek II wojny światowej, motyw femme fatale, motyw skomplikowanego trójkąta miłosnego (wspomnienie o Trudy kładzie się cieniem na związku Claire i Willa), oraz motyw budzenia się samoświadomości (postać bezwolnej Claire, która dopiero po przybyciu do Hongkongu i spotkaniu z Willem, nabiera odwagi i staje się kobietą świadomą własnych pragnień).

Janice Y. K. Lee napisała doskonałą, wzruszającą powieść, o której szybko nie zapomnę.