Bolszewicy i apostołowie recenzja

Bardzo dobrze napisane szkice biograficzne ośmiu postaci, które odegrały ważną rolę w najnowszej historii Rosji. Pisze pani Frołow o: Maksymie Gorkim, braciach Aleksandrze i Włodzimierzu Uljanowych (ten drugi jest bardziej znany jako Lenin), Aleksandrze Parvusie, carze Mikołaju II, Borysie Sawinkowie, Marii Spirydonowej i Aleksandrze Kołłontaj.

Dobrze, że autorka przypomniała mało znaną postać Aleksandra Parvusa, bankiera rewolucji, autora i głównego architekta pomysłu, że w czasie I Wojny Światowej Lenin będzie przez Niemców przewieziony ze Szwajcarii do Rosji i przez nich finansowany. Chodziło o to, żeby rozbić od wewnątrz przeciwnika wojennego a zadziałało tak dobrze, że przez 70 lat mieliśmy komunizm...

Bardzo ciekawy jest też rozdział o Aleksandrze Kołłontaj, bolszewiczce-feministce i propagatorce wolnej miłości, twierdzącej „że seks jest jak szklanka wody. Wystarczy po nią sięgnąć, jeśli jest się spragnionym.”

Z drugiej strony nie bardzo rozumiem, dlaczego autorka włączyła do książki portrety Lenina i cara Mikołaja II, obu tym postaciom poświęcono dziesiątki tomów i pani Frołow niczego nowego nie dodaje. Zwłaszcza szkic o Leninie nie powala, mamy tam trącące tanią sensacją spekulacje o jego domniemanych różnych ojcach; także dywagacje o pochodzeniu narodowościowym Lenina, dość skomplikowanym, mają tabloidowy posmak.

Poza tym dobór postaci jest mocno wychylony w stronę rewolucjonistów, którymi byli Maria Spiridonowa i Borys Sawinkow; wprawdzie nie po drodze im było z bolszewikami, ale ideologicznie stali blisko nich. Brakuje mi sylwetek przeciwników rewolucji, choćby jednego z przywódców białych: Piotra Wrangla czy Antona Denikina.

Jeśli chodzi o źródła, to autorka oparła się głównie na polskich i rosyjskich, prawie zupełnie pomijając angielskojęzyczne, niemniej nie można tu mieć większych pretensji.

Mimo powyższych zastrzeżeń trzeba przyznać, że pani Frołow pisać umie, styl jest lekki i potoczysty, czyta się te szkice biograficzne z dużą przyjemnością. Mogą być świetną podstawą do dalszych studiów.