Ojczyzna jabłek recenzja

Robert Nowakowski "Ojczyzna jabłek",

Nie dla wszystkich II wojna światowa skończyła się w jednym czasie. Nie we wszystkich miejscach od razu nastał pokój i szczęście. Nie o wszystkich ludzkich tragediach mówi się tak samo głośno.

Rok 1945, Bieszczady. We wsi Pasika mieszka młody Jelko, jest Bojkiem. Dla przychodzących regularnie pod dom rodziny, banderowców z UPA, przedstawicieli radzieckiej bezpieki, polskiej milicji bądź zwykłych rabusiów wojna jeszcze się nie skończyła. Dla mieszkającej w Bieszczadach ludności każdy kolejny dzień niesie ze sobą obawę o własne życie. Nawet Żyd Mozes z oswojoną wiewiórką Veverke, którego Rabikowie ukrywają już wiele lat, ciągle nie ma odwagi wyjść ze swojej ziemianki, chociaż bardzo chciałby dowiedzieć się, co stało się z jego najbliższymi. W Bereżnicy Niżnej, wsi nieopodal mieszka łemkowska rodzina Goczów. Jelko kocha się w Ninie, córce Goczów. Kiedy rozpoczyna się akcja "Wisła" życie obu rodzin, zmuszonych do opuszczenia miejsc, w których mieszkali od pokoleń, w jednej chwili wyrwanych z korzeniami, wywraca się do góry nogami.

"Ojczyzna jabłek" jest próbą zobrazowania eksodusu mieszkańców Bieszczad, wygnania ze swojej ojcowizny i rozrzucenia ich po Polsce, w miejsca obce, nieznane, porzucone przez opuszczających tereny Niemców bądź również szykanowanych Mazurów. Z piętnem obcego, gorszego, niebezpiecznego bandyty. Nie byli to repatrianci czy osoby emigrujące w poszukiwaniu lepszego życia. Pomiędzy przemieszczającymi się ludźmi mnóstwo było rodzin wygnanych ze swoich domów, często rozdzielanych z rodzinami, zamykanych w obozach pracy, uznawanych za szczególny element wywrotowy, mężczyzn, ludzi wrzucanych w nowe środowisko, zasiedlających najgorsze gospodarstwa, obcych wśród rdzennej ludności. Ludzi, którzy poczuli się wykluczeni. Wszystko co było swoje, rodzinne, nawet jeśli często ubogie, zostało przecież gdzieś daleko. Nie każdemu również w nowym miejscu udało się zapuścić korzenie. O tych wszystkich tragediach ludzkich w przejmujący sposób opowiada Robert Nowakowski.

"Ojczyzna jabłek" posiada klasyczną formę, której blisko jest do rodzinnej sagi. Zaczyna się w roku 1945, kończy natomiast w 1967. Czy rozdzielonym Jelkowi i Ninie uda się jeszcze spotkać? Czy będą w stanie ułożyć sobie życie? Jak potoczą się dalsze losy rodzin?
Jestem niesamowicie poruszona tą historią. Robert Nowakowski stworzył niezwykłą, pełną bólu i niesprawiedliwości, odnoszącą się również do ludowości i wierzeń, opowieść o ludzkiej tragedii, która spotkała, dotychczas żyjących obok siebie, Bojków, Łemków, Hucułów. Tchnął ducha, przywracając czytelnikowi pamięć małej ojczyzny, która odeszła już do przeszłości.

Warta uwagi, przeczytania, pozostaje w pamięci na długo.