Stasi i dziecko recenzja

Bohaterem tego kryminału, dziejącego się w połowie lat 70. w NRD, jest pani porucznik milicji kryminalnej, Karin Müller, która wraz ze swoim zastępcą, Wernerem Tilsnerem, ma rozwiązać zagadkę morderstwa młodej dziewczyny znalezionej tuż obok muru berlińskiego. Przy okazji autor przypomina, że propaganda NRD-owska nazywała mur berliński 'Antyfaszystowską Barierą Ochronną', piękny przykład komunistycznej nowomowy... W sprawę aktywnie się włącza Stasi – osławiona wschodnioniemiecka policja polityczna, a oficjalna wersja głosi, że dziewczyna została zastrzelona w czasie ucieczki z zachodu na wschód, i to przez kogoś z zachodu. Ta wersja oczywiście nie trzyma się kupy, ale jest silnie promowana przez Stasi. A potem już leci.

Intryga kryminalna jest dosyć ciekawa, ale największym walorem książki jest ukazanie ponurej rzeczywistości NRD-owskiego komunizmu gdzie za wizytę w kościele i rozmowę z pastorem można było zostać aresztowanym i trzymanym bez sądu w więzieniu Stasi. Gdzie dzieci aresztowanych opozycjonistów trafiały do domów dziecka, albo były im odbierane i adoptowane przez zaufanych towarzyszy. Gdzie w domu poprawczym atmosfera była czysto więzienna, ze wtrącaniem do karceru włącznie. Zaś posiadanie starej mapy terenów granicznych groziło aresztem. A Stasi wiedziało prawie wszystko, bo sieć ich informatorów była naprawdę imponująca, rekrutowali nawet dzieci. Świetnie Young oddał tą atmosferę szarości, beznadziei, strachu. U nas w PRL-u było jednak inaczej, nieprzypadkowo nazywano nas najweselszym barakiem w obozie.

Zakończenie rozczarowuje, porucznik Müller, po tych wszystkich aferach, w których maczała palce, mogłaby w najlepszym razie zostać wydalona ze służby w milicji, a w najgorszym – aresztowana. Rozumiem jednak, że zachodni autor uległ konwencji happy endu, ale powtarzam, w NRD tego typu historie kończyły się źle, i taki byłby logiczny koniec owej książki. No cóż, nie każdy jest Le Carrem...

Mimo to dostaliśmy sprawnie napisany kryminał, który dobrze się czyta, i który pokazuje okropny świat, który przeszedł dzięki Bogu do historii, ale historia lubi się powtarzać...