Krzycz, jeśli żyjesz recenzja

Łał… i właściwie na tym mogłabym poprzestać, ale wtedy nie byłabym sobą :)

Pierwszy raz o tej powieści dowiedziałam się od męża. Przeczytał o niej na Onecie (jakaś dziwna, potterowska „myślodsiewnia” musiała dopaść redaktorów Onetu, że raz, od wielkiego dzwonu, napisali coś wartego uwagi). Ja Onetu nie czytam, nawet nie przeglądam, ale wówczas, jako że słucham się męża ;) podążyłam za wskazanym linkiem i już wiedziałam, że „Krzycz, jeśli żyjesz” jest moim absolutnym must read.

Historia rozgrywa się we współczesnym Gdańsku. Ze Strzyży wyłowiono zwłoki dwudziestolatki. Sekcja jednoznacznie wskazuje na brak udziału osób trzecich. Samobójstwo. Kolejna sprawa umorzona i odłożona ad acta. Praktykujący w prokuraturze student prawa przegląda akta sprawy Weroniki Zatorskiej i natrafia na zdjęcia tatuażu na ciele ofiary. Tajemnicze „krzycz, jeśli żyjesz” nabiera nowego znaczenia, Gustaw popada w fiksację nad nierozwiązaną wg niego sprawą, wciąga w to innych, w tym prokuratora Konrada Kroona – niepokornego, nieprzeciętnego „przeciętniaka” o megamózgu i niebywałej przenikliwości. Niestety, słynny szósty zmysł i intuicja prokuratora śpią snem sprawiedliwego. Nie dostrzega nic podejrzanego w śmierci Weroniki, a Gustawa uważa za szaleńca. Prowadzona zgodnie ze wszystkim kanonami sztuki prawnej, niemal modelowa sprawa okazuje się mieć jednak drugie dno… Jedna zaginiona poszlaka sprawia, że Kroon wspina się na wyżyny swego geniuszu i wpada na trop obłąkanej historii, utkanej wokół obrazu Memlinga „Sąd ostateczny” i tajemniczej Julii.

Posługując się cytatem z powieści, książka „zryła mi banię”, przeżyłam prawdziwy rollercoaster wrażeń i emocji. Napisany jakby trochę od niechcenia, z zadziwiającą lekkością narracyjną psychodeliczny kryminał wciągnął mnie w mroczną otchłań ponurej zbrodni, popełnionej ze zwykłego kaprysu, w imię chorego rytuału zrodzonego w psychopatycznym umyśle. Jest w tej książce jakaś nonszalancja, może nawet trochę autorskiej pychy, stylistyczno-językowej nieszablonowości, ale chyba właśnie dzięki temu powieść zyskała niezwykłość, niesztampowość, ma to niedefiniowalne „coś”, co wyróżnia ją na tle innych w gatunku.

Początkowo czytało mi się tak sobie. Gubiłam się w ostro zaprawianych młodzieżowych imprezach i topornym slangu. Nie bardzo umiałam odnaleźć sens w opisywanych wydarzeniach, zdawało mi się to wszystko jakieś niepoukładane, przypadkowe, chaotyczne. Ale jak się okazuje „Z tego chaosu mogło powstać wszystko: i dobro, i zło”, a powstała megapowieść kryminalna.

Jak wspomniałam, tłem fabuły jest Gdańsk, który w powieści stał się pewnego rodzaju bohaterem drugoplanowym. Autor nie poprzestał jedynie na pojedynczych opisach współczesnych realiów miejskich, wplótł w opowieść wiele ciekawostek historycznych, anegdot i „smaczków”, które nadały powieści głębi i wyrazistości. Uwiarygodniły historię bardziej.

Autor w zadziwiający sposób wyeksplorował też środowisko współczesnej „dorosłej młodzieży". Zblazowanych, niepokornych, znudzonych, niewyżytych „new adults”, skażonych dobrobytem i przekonaniem o własnej wielkości i wyjątkowości. Stanowiący dużą część fabuły język tych młodych ludzi wprost przeraża. Byle jaki, nowomodny, łamiący wszelkie normy językowe, a nade wszystko porażający prostacką wulgarnością… Nie mówiąc już o ich zachowaniu i stylu bycia.

Dużym plusem powieści jest jej szczerość, niemal reporterska precyzja i wiarygodność. Jest to chyba pierwsza powieść ukazująca prawdziwość i rzeczywiste realia pracy wymiaru sprawiedliwości i organów ścigania. Nie ma literackiego przypudrowania, uproszczeń, zakrzywiania rzeczywistości czy przekłamań wszechobecnych w serialach paradokumentalnych, w których śledczy w godzinę rozwiązują zawiłą sprawę kryminalną; jest prawda, która mówi, że praca w wymiarze sprawiedliwości to prócz nobilitującego stanowiska i immunitetu prokuratorskiego nie jest niczym więcej, jak tylko zwykłą, niewdzięczną orką na ugorze. I za tę szczerość, bezpretensjonalność i prawdę chapeau bas dla urzędu prokuratorskiego ukrywającego się pod pseudonimem Cyryl Sone.

Czekam z niecierpliwością, aż szósty zmysł Konrada Kroona przemówi w kolejnej odsłonie cyklu.