Rodzanice recenzja

"Rodzanice" są w moim odczuciu jedną ze słabszych powieści Katarzyny Puzyńskiej. Nie pomogły ani nośne motywy wierzeń ludowych — wilkołaki, wiedźmy, duchy — ani poruszające problemy społeczne (pedofilia, kazirodztwo).

Seria o Lipowie jest jak serial telewizyjny typu "Na dobre i na złe" — są odcinki gorsze i lepsze, bo stałe wątki albo zbladły, albo są właśnie podrasowane, postaci albo akurat nużą, albo intrygują, a wiodący w odcinku temat/problem porusza mniej lub bardziej. I jak to w serialu-tasiemcu, oglądasz odcinek po rocznej przerwie — a po chwili wiesz już wszystko. No tak, wiesz wszystko, a jednak wciąż natrętnie jest ci przypominane. Co prawda nie jest to zasadą każdej części serii o Lipowie (zasada lepszych i gorszych odcinków), ale tak jest w "Rodzanicach".

Po rocznej przerwie chciałam odwiedzić Lipowo, poczuć słynny powieściowy klimat, zrelaksować się przy zagadce "kto zabił". Ale po którą z nowszych części sięgnąć? Uwierzyłam pochwałom @Bartloxa (zawsze wierzę), że "Łał. Łał. Łał. To się chyba nazywa praca pisarza nad warsztatem" i... długo się nudziłam.

Bo chaotyczna pierwsza połowa, choć zaczęła się mocnym uderzeniem — znaleziono ciało zamordowanej dziewczyny — wprowadza zbyt dużą ilość bohaterów (każdy z opisem, historią życia, koligacjami), akcja głównie opiera się na relacjach i wspomnieniach, a wszystko jest gęsto przeplatane nawiązaniami do poprzednich tomów (co się wydarzyło i jakie są konsekwencje) z przypomnieniem tytułów (sic!).
Dopiero dużo później do głosu dochodzi, charakterystyczna dla Puzyńskiej, dobra narracja personalna, czy też modne w kryminałach, i intrygujące, zawieszanie biegu akcji w istotnym momencie, w formie rwanych rozdziałów. Trochę to ratuje dynamikę akcji i odbiór całościowy, choć nie daje zapomnieć o niedociągnięciach fabularnych i prostocie języka.

Puzyńska sięgnęła do słowiańskich wierzeń, żeby zbudować swój powieściowy klimat. Z drugiej strony, budując kryminalną intrygę, postawiła na dramatyczne społeczne problemy, z których pedofilia powinna poruszać najbardziej. Jednak sfera psychologiczna okazała się najsłabszą stroną powieści. Historia wykorzystywanej Michaliny jest zaledwie tłem dla kryminalnej intrygi, nie otrzymuje odpowiedniej uwagi, nie dotyka ogromem ludzkiego cierpienia, rozmywa się w natłoku postaci i obyczajowych epizodów.
Wielka szkoda, że tak poważny temat jak pedofilia jest użyty w sposób, jakby stanowił fabularny ozdobnik — potraktowany bardzo pobieżnie, a językowo przedstawiony absolutnie nieporadnie. Schematyczny i powierzchowny przekaz przyczynił się do najgorszego — nie wyzwolił emocji takiemu tematowi należnych. Kolejny odcinek serialu ma swoje priorytety.