Gierek. Droga do władzy recenzja

Gdy zobaczyłem na Wrocławskich Targach Dobrej Książki książkę Szumiły, od razu ją zakupiłem, bardzo bowiem interesuje mnie osoba jej bohatera. To pierwsza poważna biografia Gierka, trudno bowiem za takie uznać hagiografię Rolickiego czy pamflet Gajdzińskiego, zresztą obie książki mają bardziej dziennikarski niż naukowy charakter. Od razu zastrzeżenie, omawiana pozycja kończy się na roku 1970, kiedy to Gierek dochodzi do władzy, ale autor zapowiada dalsze tomy biografii.

Rzecz zaczyna się po bożemu, od opisu trudnego dzieciństwa bohatera (gdy miał 2 lata, jego ojciec zginął w kopalni), emigracji do Francji, pracy w tamtejszej kopalni, wydalenia z Francji, powrotu do Polski. Jest wreszcie emigracja do Belgii, gdzie w czasie wojny Gierek pracował w kopalni, a potem wrócił do kraju. Przy okazji, legendy o wielkiej roli bohatera książki w tamtejszym ruchu komunistycznymi są tylko wymysłami.

W kraju Gierek, syn robotnika i sam robotnik zaczął robić szybką karierę partyjną. W roku 1949 wysłano go, wraz z wielu innymi działaczami, do Centralnej Szkoły Partyjnej, aby ich politycznie i ogólnie podszkolić. Zachowała się jego charakterystyka z tego okresu, zwróćmy uwagę na styl: „Przyszedł na szkołę ze słabym przygotowaniem. Mocny grzbiet partyjny i solidny stosunek do nauki sprawiły, że poczynił poważne postępy, jakkolwiek był poważnie obciążony pracą partyjną na Szkole. Nadaje się na odpowiedzialne stanowisko w KW.” (s.108)

Pracował potem w Warszawie, był dosyć blisko z Bierutem, którego dobrze wspominał jako kulturalnego, skromnego polityka. Potem w pracy politycznej sam zachowywał się trochę jak Bierut. Co ciekawe, w tych latach został inżynierem górnictwa, mając tylko ukończoną szkołę powszechną. Było to możliwe dzięki uchwale z 1948 r., która umożliwiała nadanie tytułu inżyniera robotnikom posiadającym co najmniej 10-letnią praktykę kierowniczą. Nie matura lecz chęć szczera...

W roku 1956 przeniósł się do Katowic, w czasach swoich rządów autentycznie dbał o region, walczył o wyższe płace i lepsze warunki pracy dla robotników, mocno rozwinął budownictwo, budował parki rozrywki. Ściśle wtedy współpracował z Jerzym Ziętkiem, który do dziś jest świetnie wspominany w regionie, zresztą postawiono mu pomnik w Katowicach. Obaj ogrywali władze centralne w Warszawie, zachowując w regionie dużą część wypracowanych środków, nieprzypadkowo mówiono w owych czasach o Śląsku i Zagłębiu: polska Katanga.

Jednocześnie bohater książki utrzymywał dobre stosunki z Sowietami – to był warunek podstawowy, by zrobić karierę partyjną w PRL-u – i powoli budował swoją pozycję w kraju jako dobrego gospodarza i sprawnego administratora. Cierpliwie czekał na upadek Gomułki i wreszcie się doczekał.

Książka jest napisana solennie, prawdę mówiąc nieco nudno, ale to rzetelne, poważne, oparte na źródłach dzieło. Zdecydowanie wolę Szumiłę od powierzchownego efekciarza Gajdzińskiego.