Jak przechytrzyć mózg. Czternaście praktycznych sposobów na skuteczną naukę recenzja

Należę do pokolenia, którego nikt nie uczył, jak się uczyć. Nie wiem, jak to wygląda w obecnych czasach, ale wiem, że miałam przyjemność przeczytać rewelacyjną książkę autorstwa Daniela T. Willinghama, profesora psychologii. Jest to swoista instrukcja obsługi umysłu, która pozwala w pełni wykorzystać potencjał osoby uczącej się.

Wiele lat temu Daniel T. Willingham, człowiek zafascynowany ludzkim umysłem, a zwłaszcza procesem uczenia się uzyskał stopień doktorski i zyskał posadę na uniwersytecie, gdzie prowadził badania nad pamięcią. Swoją wiedzą na temat procesu uczenia się nie dzielił się do czasu, gdy został poproszony o wygłoszenie wykładu dla nauczycieli. Początkowo sceptycznie do tego nastawiony wygłosił wykład, który ku jego zaskoczeniu okazał się sukcesem. Wydarzenie to zainspirowało go do podzielenia się swoją wiedzą, na temat sposobów myślenia i uczenia się, z nauczycielami i studentami. Można więc uznać, że ten poradnik – patrząc z perspektywy czasu – jest konsekwencją tego istotnego wydarzenia.

Większość uczniów, czy studentów opracowuje własne strategie uczenia się, których skuteczność bywa różna. W związku z tym, autor postanowił podzielić się z czytelnikami wiedzą opartą na badaniach naukowych oraz swoim doświadczeniu w pracy ze studentami, aby ułatwić im proces nauki.

Na początku lektury autor zwraca uwagę na osiem kluczowych czynników, które umożliwiają skuteczną naukę. Są to między innymi: czytanie ze zrozumieniem skomplikowanych treści, umiejętność planowania nauki, utrzymywanie koncentracji, radzenie sobie z prokrastynacją oraz z emocjami.

Ciąg dalszy poradnika to czternaście rozdziałów, w których szczegółowo, opierając się na własnych doświadczeniach zawodowych oraz badaniach naukowych – a to wszystko okraszone przykładami – autor odpowiada na pytania:

1. Jak zrozumieć wykład?

2. Jak uczyć się na zajęciach praktycznych, laboratoryjnych i ćwiczeniach?

3. Jak sporządzać i uporządkować swoje notatki?

4. Jak czytać trudne książki?

5. Jak uczyć się do egzaminów? Jak ocenić, czy jesteś już gotowy na egzamin? Jak pisać egzaminy? Jak uczyć się ze starych egzaminów?

6. Jak planować pracę?

I, co bardzo istotne:

7. Jak pokonać prokrastynację [czyli odkładanie na później]?

8. Jak utrzymać koncentrację?

9. Jak stać się uczniem pewnym siebie?

oraz
10. Jak radzić sobie z lękami?

Pytania te stanowią jednocześnie tytuły rozdziałów. Uznałam, że są na tyle konkretne, że nie ma potrzeby zagłębiać się w tematykę poszczególnych rozdziałów. Bardziej istotne jest to, w jaki sposób autor przekazuje czytelnikowi wiedzę i komu może się ona przydać.

Każdy rozdział rozpoczyna się omówieniem danego zagadnienia, na przykład problemów ze zrozumieniem wykładu. Następnie w większości rozdziałów, znajdziemy tabelkę, która zawiera odpowiedzi na pytania: „Co robi twój mózg?” oraz „Jak przechytrzyć swój mózg?” w kontekście poruszanego tematu. Kolejno znajdziemy podpowiedzi, jak poradzić sobie z danym problemem. Każdy rozdział zawiera kilka porad (podpowiedzi), zaś w całym poradniku znajdziemy ich ponad dziewięćdziesiąt.

Z założenia poradnik ten jest przeznaczony dla studentów, a częściowo także dla nauczycieli. Na końcu każdego rozdziału autor kieruje do nich „kilka słów”. Jednakże z punktu widzenia osoby, która życie studenckie ma już za sobą z całym przekonaniem stwierdzam, iż lektura ta jest rewelacyjnym „doradcą” również dla osób, które uczą się same dla siebie, korzystają z kursów, szkoleń i innych form edukacji.

Willingham sugeruje, że nie trzeba czytać całej książki „od deski do deski” ani czytać rozdziałów w kolejności. Czytelnik może skupić się na rozdziale, który zahacza o problem, z którym się zmaga. Ktoś może świetnie radzić sobie na wykładach, ale mieć trudności z prokrastynacją, i to ten temat go najbardziej zainteresuje. Jednocześnie Willingham zaleca, by nie odrzucać proponowanych strategii działania tylko dlatego, że wydają się czytelnikowi nieskuteczne. Należy je najpierw przetestować. Co więcej, autor nie obiecuje, że po przeczytaniu książki nauka nie będzie już wymagała wysiłku.

Patrząc z perspektywy byłej studentki, mogłabym pozazdrościć dzisiejszym studentom i uczniom dostępu do wiedzy, na temat nauki. Zrozumienie funkcjonowania naszego umysłu, umiejętność unikania pułapek, w które można wpaść ucząc się; znajomość technik i strategii ułatwiających proces uczenia się to niesamowita, fascynująca i bezcenna wiedza. A zdobyć ją można w jakże prosty sposób, choćby, sięgając po tę książkę. Co prawda przeczytanie jej nie daje nam gwarancji, że nauka pójdzie nam teraz, jak po maśle, wiedza sama będzie nam wchodziła do głowy, a egzaminy nie będą nas już stresowały. Co to to nie. Jeśli jednak nauczymy się, jak się uczyć, co wcale nie jest proste, to potem nauka będzie skuteczniejsza i łatwiejsza niż dotychczas.

Skąd biorą się trudności z nauką i jak można im zaradzić? To pytanie, na które autor książki stara się odpowiedzieć. Problemy z nauką nie wynikają jedynie z braku umiejętności zapisywania nowych informacji w pamięci. Mogą być spowodowane prokrastynacją, niezrozumieniem treści, problemami z koncentracją czy lękiem. Można temu zaradzić, choć wymaga to pewnego wysiłku.

Ta książka była dla mnie fascynującą podróżą i, mimo że czasy szkolne mam już za sobą wierzę, że wiedza, którą zdobyłam dzięki tej lekturze jeszcze mi się przyda. Książka „Jak przechytrzyć mózg […]” to mnóstwo istotnych treści, porad, przykładów oraz przyjazny przekaz, bez naukowej gadki. Bibliografia, która znajdziemy na końcu książki niestety w większości pozycji jest obcojęzyczna.

Zdecydowanie polecam.
Książka z Klubu Recenzenta serwisu nakanapie.pl