"Alexander the Great and the Macedonian Empire", Kennetha W. Harla to 36 półgodzinnych wykładów, których centralną postacią jest oczywiście sam Aleksander i jego podboje, ale nie tylko. Harl przybliża bowiem i sytuację polityczną w Grecji, Persji i Macedonii, pokazuje kontekst konfliktów grecko-perskich, wyjaśnia, co sprawiło, że Macedonia była uważana przez Greków za kraj "barbarzyńców". Profesor Hart uwypukla i wskazuje różnice w podejściu do sprawowania władzy w greckich polis i w królestwie Macedonii, rzucając światło na to nie gasnące zarzewie konfliktów.
Harl poświęca sporo miejsca ojcu Aleksandra, Filipowi, podkreślając jego państwotwórcze działania i geniusz strategiczny, widoczny zwłaszcza w radzeniu sobie z greckimi polis. Filip, w przeciwieństwie do swojego syna, umiał - zdaniem Harla - wykorzystywać i rozgrywać ambicje państw-miast. Jego syn uznawał tylko rozwiązania siłowe. Harl wyjaśnia różnicę w podejściu obu władców do problemu podbitych i wiecznie buntujących się sąsiadów tym, że Aleksander po prostu nigdy nie mial szansy poznać swoich greckich "poddanych". Znał Persów, mieszkańców Azji Środkowej i Hindusów. Znał wartość bojową greckich najemników. Nie potrafił jednak poruszać się po grząskim gruncie polityki.
Mało odkrywcze? Może. Dla mnie ciekawe, ponieważ w mojej niechęci do tego władcy nigdy nie zastanawiałam się, dlaczego wolał walić pięścią w stół, niż manipulować? Czasem osobiste przekonania przesłaniają prawdę. Ktoś musiał mi to wyłuszczyć i proszę, zrozumiałam!
Co uznaję za szczególnie ciekawe w "Alexander the Great and the Macedonian Empire", Kennetha W. Harla?
Kilka rzeczy.
- analiza bitew, które rozegrał syn Filipa Macedońskiego. Granicus, Gaugamela, Issos, Hydaspes - każda przedstawiona w sposób niezwykle plastyczny, każda pokazana w kontekście strategicznych zysków i strat, z krytyczną analizą dostępnych źródeł.
Jeśli ktoś lubi patrzeć na historię przez pryzmat epickich starć - to coś dla niego
- analiza stosunków, jakie łączyły Aleksandra z jego żołnierzami i oficerami. Dynamika wpływu jak mieli na siebie nawzajem genialny dowódca i jego ludzie. Motywacja i bunty. Momenty wielkie i te zdecydowanie słabe.
- analiza rozwoju gospodarczego państw i krain należących do imperium Aleksandra Macedońskiego i jego następców. Widziana z punktu widzenia świadectw materialnych, szczególnie - monet.
- Logistyka! Logistyka! Logistyka! Jak do licha wyglądało przemieszczanie się armii Aleksandra? To nie współczesna armia: to mini-miasta, z rzemieślnikami i całym otoczeniem, które nie brało udział w bezpośrednich starciach! A jednak - prędkość marszowa budzi podziw.
No właśnie, źródła i bibliografia
Oczywiście Kenneth W. Harl korzysta ze źródeł starożytnych, tego nawet nie podkreślam. To, co dla mnie było prawdziwą skarbnicą, to przywołanie także mnóstwa badań współczesnych. W materiałach dodatkowych jest kilka stron bibliografii! Kilka stron!
Profesor Harl ma swoje przekonania i nie ukrywa ich. W omawianym tu cyklu wykładów, "Alexander the Great and the Macedonian Empire", Harl pokazuje, które momenty, zachowania i procesy budzą wśród naukowców kontrowersje. Informuje słuchacza, jaka jest jego opinia i omawia inne poglądy, te z którymi się nie zgadza. Czytelnik może nie wie wszystkiego, ale przynajmniej ma wrażenie, że nikt nie zatrzaskuje mu drzwi przed nosem.
Aleksander i po Aleksandrze
Siedem ostatnich wykładów prof. Harl poświęca temu, co działo się po śmierci Aleksandra Wielkiego. Nie musze nikomu opowiadać tej historii, prawda? Warto posłuchać opowieści o hellenizacji, o zmianach w religii i sposobie jej wyznawania, o tym, jak pieniądze zaczęły krążyć po Imperium i w jakiej ilości! Warto także uświadomić sobie, jak wielki wpływ miał Aleksander Macedoński na Rzym.
www.veryurbanfantasy.pl