Dziki łubin recenzja

„ Życie jest na tyle niedoskonałe, że nie należy próbować zgłębiać, kto pisze jego wątki.” (str.528)

Dalsze losy rodziny Degnelly począwszy od roku 1938 do zakończenia wojny. W całych Niemczech narasta fala prześladowań Żydów. Niszczono i palono wszystko co żydowskie, aresztowano wielu Żydów. Obraz wojny postrzegany oczami niemieckich cywilów. Młodzi chłopcy omamieni propagandą Hitlera nie mogli się doczekać udziału w prawdziwych działaniach wojennych, lecz kiedy znaleźli się w ogniu walki szybko weryfikowali swoje poglądy. Poznajemy losy bohaterów powieści zmuszonych do wzięcia czynnego udziału w wojnie. Ojcowie walczyli w I Wojnie Światowej, synowie w II. Jedni w walce o swoje przetrwanie wygrywali, inni przegrywali.

Felicja stała się jedyną właścicielką fabryki odzieży, kiedy jej partner udziałowy Żyd opuścił Niemcy. Z jednej strony współpracowała z nazistami, z drugiej strony współpracowała z ruchem oporu. Była osobą dla której najważniejsza była praca. Przedkładała ją nad rodzinę, dlatego jej relacje z córkami były fatalne. Miała silną osobowość. Potrafiła podnieść się po upadku i zaczynać wszystko od nowa. Lecz kiedy komuś z rodziny coś zagrażało robiła wszystko by zażegnać niebezpieczeństwo. Nie miała nikogo z kim mogłaby dzielić troski, smutki i radości dnia codziennego.

W życiu Felicji nadal byli dwaj mężczyźni, którzy przychodzili i odchodzili. Jeden przychodził po pomoc, drugi z pomocą. Kochała idealistycznie jednego, nie zdając sobie sprawy z prawdziwej miłości do drugiego.

Klęska armii niemieckiej pod Moskwą, później pod Stalingradem, tragiczna sytuacja gospodarcza doprowadziły do tego , że coraz więcej Niemców zrozumiało, że szczęście pierwszych lat wojny się odwróciło. Wielu Niemców nienawidziło Hitlera i jego polityki. Podczas bombardowania Niemiec wielu straciło swoje majątki, dach nad głową, a często także życie.

Wojna zbliżała się do końca, a z nią Rosjanie budzący grozę swoimi czynami. Niemcy z Prus Wschodnich otrzymali zakaz opuszczania swoich domów, lecz potworności wyrządzane przez Rosjan nie pozostawiały im wyboru. Mimo iż były to ostanie podrygi państwa niemieckiego, Hitler i władza nie dopuszczały myśli o poddaniu się. Potem przyszedł czas na odbudowę zniszczeń. Nie było sensu wybiegać w przyszłość, żyło się dniem codziennym.

Należy też wspomnieć o rodzinnym majątku bohaterów w Lulinnie, gdzie kolejne pokolenia bohaterów odnajdywały spokój, ukojenie i oddech od życia w wojennej rzeczywistości. Tutaj wszelkie problemy i troski znikały.

Trzymająca w napięciu lektura obrazująca okrucieństwa i następstwa wojny. Ludzkie tragedie i straty. Ból i żałobę. Życie w ciągłym strachu. Bohaterowie pod wpływem przeżytych doświadczeń i pokłosia wojny zmienili się, dojrzeli, zweryfikowali swoje poglądy i priorytety. Przeżywali żałobę po stracie bliskich, a traumatyczne przeżycia wycisnęły piętno na ich psychice.

„ Człowiekowi zawsze się wydaje, że ma dosyć czasu, aby uporządkować swoje sprawy, ale nagle okazuje się, że wszystko minęło i że straciło się tyle ważnych chwil.” (str.82)