Czas pogardy recenzja

Minęło pół roku od kiedy omawiałem pierwszy tom wiedźmińskiego cyklu Sapkowskiego. Mam tu na myśli "Krew elfów", choć pewnie będą tacy, co powiedzą, że cykl zaczął się od "Ostatniego życzenia". I wiecie co, nawet bym się z tym zgodził, bo te dwa pierwsze zbiory opowiadań ("Ostatnie życzenie" i "Miecz przeznaczenia") bardziej przypominają powieści szkatułkowe, a poza tym właśnie tam zawiązuje się akcja i główne wątki całej sagi. Postanowiłem jednak trzymać się tego, jak to widzi sam Sapkowski, a on ponumerował tylko powieści. A zatem "Czas pogardy" jest drugą częścią cyklu o Geralcie z Rivii, a jednocześnie czwartym tomem wiedźmińskiej serii. I wiem, trochę to zagmatwane, ale co zrobić... W każdym razie "Czas pogardy" zaczyna się krótko po finale "Krwi elfów". Ciri przebywa pod opieką Yennefer, Geralt próbuje rozkminić kto i dlaczego czyha na życie małej, a w tle tego wszystkiego kotłują się niechęć i zła krew, które niechybnie zmierzają do wielkiej wojny między królestwami. Już od samego początku nie tyle wiemy, ile czujemy, że ona - ta wojna - w końcu wybuchnie, pozostaje jednak pytanie: gdzie wtedy będą stać nasi bohaterowie?

Jako, że "Czas pogardy" to kolejny tom większej sagi, od razu wyjaśniam: zacznijcie od początku, czyli od wspomnianego już "Ostatniego życzenia". Sięganie po "Czas pogardy" bez znajomości poprzednich książek po prostu nie ma sensu. Andrzej Sapkowski skonstruował fabułę tak, że mamy ciągłość fabularną, wątki przeskakują z tytułu na tytuł i zwyczajnie nie połapiecie się. To jak z "Mroczną Wieżą" Stephena Kinga, zaczynamy od "Rolanda" i jedziemy dalej.

"Czas pogardy" to powieść o wybuchu dużego konfliktu, można nawet powiedzieć: wojny światowej, oczywiście w świecie stworzonym przez Sapkowskiego. Ale nie znajdziecie tu wielkich i rozbuchanych scen batalistycznych. Nie, wręcz przeciwnie, wojna jest tu jedynie tłem, opowieścią przy ognisku, przy kuflu piwa. Sapkowski skupia się na losach swoich bohaterów, a ci konsekwentnie starają się unikać walki. W sumie nic dziwnego, bo kto by chciał umierać za polityków? Jedynie głupcy. A bohaterowie sagi o wiedźminie, co by o nich nie mówić, głupcami nie są. Zamiast za królów, jeśli już muszą, walczą za siebie nawzajem. Walczą i wędrują. Bo właściwie saga o wiedźminie to seria powieści drogi, ale w konwencji fantasy. Andrzej Sapkowski, jak żaden inny polski autor, rysuje fikcyjny świat, utrzymany w klimacie średniowiecza, w którym nie brak stworów znanych m.in. z mitologii słowiańskiej. Przy czym tych istot nie ma aż tak wiele. W "Czasie pogardy" znacznie bardziej widoczne są elfy - a to już mitologia germańska - oraz znane z podań greckich driady. Wszystko tu jednak do siebie pasuje, jak kolejne elementy puzzli, które złożone razem tworzą jeden wielki, fascynujący obraz.

Swoimi poprzednimi książkami, Andrzej Sapkowski, zdążył mnie przyzwyczaić do lekkiego pióra, poczucia humoru i sposobu narracji. Właściwie nasz polski Autor jest całkowitym przeciwieństwem chociażby Georga R.R. Martina, który - według mnie - niepotrzebnie skupia się na każdej dupereli, każdym drobiazgu opisując go tak, jakby miał fundamentalne znaczenie dla opowieści, a przy tym czytając (nie wiem, może to wina tłumacza) ma się wrażenie ciężkostrawności. To mnie w prozie Martina irytuje, te jego spasłe tomiszcza, w których linia fabularna zostaje przysypana przez lawinę nużących opisów. U Sapkowskiego tego nie ma. Facet wie, co chce nam opowiedzieć i po prostu to robi. Przy czym jego historia jest po prostu ciekawa, bohaterowie barwni, a ci główni dający się lubić (w przypadku sagi to pieruńsko ważne), a przy tym wszystkim czuć w miarę równą dynamikę. Napisałem "w miarę" bowiem w "Czasie pogardy" są momenty - nazwijmy to - przestoju, chwili oddechu, która w co najmniej dwóch miejscach staje się, w moim odczuciu, chwilą ciut za długą.

Tak czy inaczej "Czas pogardy" to kolejna znakomita powieść w dorobku polskiego mistrza fantasy. A czym się różni od poprzednich książek Sapkowskiego? Odniosłem wrażenie, że w tym tomie jest znacznie więcej polityki i to takiej brudnej, wyrachowanej, w której zwykły człowiek nic nie znaczy. Brzmi znajomo? I słusznie, bo mam wrażenie, że każdy polityk, aby odnieść sukces - nieważne w jakim kraju przyjdzie mu politykować - musi być socjopatą. Z drugiej strony mamy ciekawie ukazany konflikt wśród samych czarodziejów. Sapkowski porusza wiele wątków i nie sposób wspomnieć o wszystkich bez ryzyka, że zdradzi się zbyt wiele. Jedno jest pewne, z "Czasem pogardy" nie sposób się nudzić i tylko archaiczne wydanie, z których słynie SuperNowa, sprawia, że pojawia się niedosyt. Gdyby bowiem Sapkowski trafił do solidnego wydawcy, te książki byłyby na pewno duże lepiej złożone i oprawione. Mimo, że mam wydanie z 2014 roku, sprawia wrażenie jakby pochodziło z wczesnych lat '90, co bynajmniej nie jest komplementem, ale przynajmniej ilustracje okładkowe są do zaakceptowania.

No cóż, nie można mieć w życiu wszystkiego.

Na koniec mały manifest: CZYTAJCIE WIEDŹMINA, bo to cykl zacny i godny uwagi. Ode mnie to wszystko. I "widzimy się" w kolejnej recenzji.

© by MROCZNE STRONY | 2023