W poszukiwaniu zapachu snów recenzja

"Nie ma na co czekać. Jeżeli nie dziś, to niby kiedy? Jutro może być za późno".


Początek lat dziewięćdziesiątych był burzliwym okresem w dziejach Europy, podzielonej na nowoczesny Zachód i zacofany Wschód. Osobie wywodzącej się z Polski, a mieszkającej w Niemczech trudno było wówczas nie czuć wewnętrznego rozdarcia pomiędzy tymi dwoma, tak różnymi światami. Taka konfrontacja była bowiem nieunikniona, o czym przekonuje nas bohaterka książki "W poszukiwaniu zapachu snów", będącej zbiorem historii z życia emigrantki końca XX wieku.

Iwona Menzel urodziła się w Warszawie, jest absolwentką Wydziału Architektury. Swój późniejszy wyjazd z Polski i zawarcie w Wiedniu związku małżeńskiego z Niemcem traktuje jako duże poświęcenie, którego skutkiem były rozstania, powroty i nieporozumienia. Autorka mieszkała w Darmstadt, gdzie koordynowała duże projekty urbanistyczne. Obecnie mieszka na Podlasiu. "W poszukiwaniu zapachu snów" jest jej debiutem literackim, wydanym po raz pierwszy w 2002.

Początek zmian w Europie, w Berlinie pada mur berliński, w Polsce komuniści zostają odsunięci od władzy. Główna bohaterka powieści, matka dziesięcioletniego Jana, to Polka mieszkająca od wielu lat w Niemczech, która postanawia poświęcić się wychowaniu dziecka. Niespodziewanie jednak poznaje Josha, który do pewnego czasu wydaje się być dla niej idealnym partnerem. Bohaterka spełnia także swoje wielkie marzenie – kupuje konia, krnąbrną Lukrecję, która przysparza jej wielu obowiązków. Tymczasem, zjednoczenie Europy staje się faktem, a kobieta cały czas goni za swoimi marzeniami.

Debiutancka książka Iwony Menzel nie jest typową powieścią obyczajową, ponieważ gdybym miała opisać ją w kilku słowach, to powiedziałabym, że to raczej mieszanka różnych perypetii z życia kobiety rozdartej pomiędzy swoją przeszłością a teraźniejszością, oraz między swoimi marzeniami i szarą rzeczywistością. Kobiety, której życiowe wybory często trudno było mi zrozumieć, a jeszcze trudniej zdobyć dla niej sympatię. Bohaterka bowiem podejmowała różnorodne wybory dotyczące jej życia uczuciowego, relacji z własnym dzieckiem, czy chociażby te dotyczące jej marzeń. Wybory, które trudno było mi po prostu zaakceptować. W pewnych sytuacjach nie potrafiłam niestety wczuć się w tę postać. Wielka szkoda.

Ciekawą płaszczyzną powieści, której nie mogę odmówić swoistego uroku, jest ukazanie obrazu naszego kraju widzianego oczami emigrantki. Obraz przed i po zmianach ustrojowych, które wymusiły swego rodzaju zmianę mentalności Polaków. Celne uwagi i spostrzeżenia głównej bohaterki, widoczna melancholia i swego rodzaju wstyd – są bardzo zajmujące, i co najbardziej istotne mocno realistyczne. Podczas lektury wielokrotnie bowiem targały mną przeróżne refleksje dotyczące naszej współczesnej historii i tego, jak bardzo nasze społeczeństwo się zmieniło. To warstwa, która w książce Iwony Menzel zasługuje na jej szersze zaakcentowanie.

Konstrukcja debiutu autorki również do prostych nie należy, bowiem czytelnik często zaskakiwany jest gwałtownym przeskokiem w fabule, cofającym akcję się do jakiegoś wcześniejszego epizodu z życia bohaterki, i nagle wracającym do czasu bieżącego. Cała powieść natomiast utrzymana jest w dość melancholijnym stylu.

"W poszukiwaniu zapachu snów" to słodko gorzka opowieść o marzeniach, które nie zawsze warto spełniać i dążyć do ich realizacji. Czasami bowiem, nasze wyobrażenia mocno rozmijają się z rzeczywistością, a cena jaką musimy za nie zapłacić, okazuje się zbyt wysoka. Nie jest to łatwa książka, która zapewni czytelnikowi rozrywkę. Pomimo dość słabej kreacji głównej bohaterki, tło obyczajowe niewątpliwie zainteresuje i skłoni Was do przemyśleń. Trafioną puentą dla opowiedzianej przez Iwonę Menzel historii jest tytuł powieści. Czy można bowiem poszukiwać czegoś, co tak naprawdę nie istnieje?