W scenerii dalekich kresów przedrozbiorowej Rzeczpospolitej i Siczy zaporoskiej rozgrywa się romantyczny dramat niespełnionej miłości syna kozackiego atamana i pięknej Polki. Splot nieszczęśliwych wydarzeń wyzwala niepohamowany gniew ojca młodzieńca, atamana Tarasa Bulby, który "ogniem i mieczem" pustoszy ziemie polskie. Ujęty przez wojska koronne – ginie. Taras Bulba przez całe lata uznawany była za utwór "antypolski", a nawet "polakożerczy". Dopiero dystans historycznoliteracki pozwala dziś polskiemu czytelnikowi sięgnąć po tę interesującą powieść.