Służące do wszystkiego

Służąca zazwyczaj kojarzy się z czarną sukienką i wykrochmalonym fartuszkiem. Tyle wizerunek wykreowany przez telewizję, w serialach z tamtych czasów, czy spektaklach teatralnych. I choc gdzies tam z tyłu glowy tkwiła mysl, że nie do końca jest to prawda, to jednak chyba nie spodziewałam się, że aż tak zaburzony jest to obraz.
Przede wszystkim wielkie ukłony do autorki, która tak skrupulatnie zebrała materiały, aby książka ta była wiarygodna. Dotarcie do archiwalnych faktów, ktore nie zawsze były wygodne, na pewno kosztowało wiele wysiłku.
I nie będe się tu rozwodziła o czym jest treść, to po prostu trzeba przeczytać lub przesłuchać.
Jedno jest pewne losy dziewcząt najczęściej z biednych wiejskich domów, ktore poszły na służbę, aby nie przymierać częśto z głodu można przyrownac do niewolników. Bo tak naprawdę wykonywały pracę, każdą pracę według "widzi mi się Pana" o każdej porze dnia, a i czesto nocy, za marne wynagrodzenie, bez możliwości poskarżenia sie komukolwiek.
Owszem istniały jakieś tam stowarzyszenia majace na celu ochronę tych najniżej pracujących, ale efekt ich dzialan była prawie żaden.
Ale w ksiażce są też piekne karty, na ktorych zapisały się służące jako walczące o dobytek państwa zwłaszcza podczas II wojny światowej. Kobiety o silnych charakterach i zaangażowane w rodzinę tych, ktorym do tej pory służyły.
Ja akurat miałam możliwość przesluchania tego reportażu w formie audiobooka, co było tym bardziej atrakcyjne, bo czytajaca Magd...

Bardzo warto, solidnie udokumentowana, ale nie akademicka, napisana przystępnym językiem, wzbogacona ilustracjami. To jest prawdziwa historia, nie plany bitew czy biografie wodzów. Cieszę się, że odkrywamy ją na nowo.

Mną ta książka wstrząsnęła. Okazuje się że w środku Europy, w cywilizowanym kraju istnieje grupa zawodowa, która jest de facto a przez większość czasu także de iure, traktowana jako własność. Opisy losów służących sprawiały że włosy stawały dęba. Książka jest obszerną analizą postaw zarówno samych służących jak i wobec nich. Wielki szacunek należy się Joannie Kuciel-Frydryszak bo oddała głos grupie kobiet, których się zwykle nie zauważało, które były nieistotne. A to przecież one wywarły ogromny wpływ na całe pokolenia, troszcząc się o domy i wychowując dzieci. Fakt, były różne. Część, jak żona Wyspiańskiego, wydaje się być z piekła rodem. Ale były i takie, które ratowały swoich pracodawców w czasie okupacji. Warto poznać historię służących, bo to historia nieistniejącej już grupy społeczno-zawodowej, ale i historia specyficznego postrzegania świata, gdzie istniała grupa lepszych którym trzeba usługiwać i gorszych, z którymi można właściwie zrobić wszystko.

Sięgnęłam po nią po znakomitych "Chłopkach" - również okazała się solidną pozycją, aczkolwiek czasem czegoś mi brakowało, niektóre treści wydawały się powtarzać. Jednakże książka zawiera niesamowitą ilość informacji o niemal zapomnianej, zepchniętej na boczny tor zdarzeń grupie społecznej, która wywarła niemały wpływ na pokolenia przedwojennych mieszczan. Autorka wykonała tytaniczną pracę w archiwach, przywołując dziesiątki wspomnień, anegdot czy artykułów. Rzecz naprawdę warta polecenia!

Budowa książki, kompozycja, jest przemyślana. Powoli wprowadza nas i przeprowadza przez historię służby domowej, coraz to wchodząc w głąb, trochę jak w "Jądrze ciemności".

Słuchałam audiobooka, głos Magdaleny Schejbal jest wciągający. Podoba mi się jej intonowanie, wczuwanie się w postaci, gdy czyta ich wypowiedzi.

Lektura ciekawa, aczkolwiek… Była chaotyczna.

Niby każdy rozdział omawiał szerzej jakiś aspekt pracy służących, ale miałam wrażenie, że czytam to samo, co wcześniej, tylko że za pomocą innych słów i zdań. Treść w książce powinna być lepiej usystematyzowana, ponieważ w pewnym momencie miałam wrażenie, że jest o niczym.

Oczywiście książka była zrozumiana. Nawet w tej chaotycznej treści można było się odnaleźć, ale i tak powinna być lepiej rozplanowana. Wtedy byłaby znakomita.

Najciekawsza była końcówka, gdy przedstawiono losy żydowskich rodzin w trakcie wojny i ich służących. Ahh, uwielbiam takie historie

Ciekawa pozycja będąca opracowaniem w wielu źródeł na temat kobiet będących "na służbie". Chyba w każdej z rodzin (poza rodzinami arystokratycznymi) mieliśmy wśród przodków służących.
Podziw dla autorki, której udało się zgrabnie połączyć wiele różnych historii w ciekawą całość. Historii mieszczących się niekiedy w kilku zdaniach, jednych akapicie. Te zbitki informacji o różnych postaciach czyta się jednych tchem, tworzy jedną, spójną całość.