Rozpad Związku Radzieckiego w 1991 r. zmienił sytuację geopolityczną i otworzył nowy rozdział w historii stosunków międzynarodowych. Jednym z jego skutków było powstanie kilkunastu nowych państw, w tym Ukrainy, której obywatele w referendum przeprowadzonym 1 grudnia 1991 r. opowiedzieli się za ogłoszoną cztery miesiące wcześniej niepodległością. Dopiero od tego momentu można mówić o prowadzeniu przez państwo ukraińskie niezależnej polityki zagranicznej, rozumianej jako „proces formułowania i realizacji interesów narodowo-państwowych w stosunku do innych państw i uczestników systemu międzynarodowego”. Wprawdzie do 1991 r. Ukraińska Socjalistyczna Republika Radziecka formalnie prowadziła politykę zagraniczną, jednak była ona podporządkowana interesom ZSRR i całkowicie uzależniona od decyzji podejmowanych w Moskwie.