Nauka czy ideologia

Jednym z nieco zapomnianych mistrzów z przeszłości jest Adam Krzyżanowski (1873-1963), ekonomista z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Był on autorem prac z różnych dziedzin: ekonomii, finansów, polityki gospodarczej, rolnictwa, spółdzielczości, socjologii, moralności, polityki i filozofii kilka prac historycznych. Wykładał ekonomię, angażował się w bieżącą politykę, wychowany w szkole krakowskiego konserwatyzmu był zarazem anglofilem i rzecznikiem tradycyjnego liberalizmu gospodarczego.
Nade wszystko jednak był ideologiem modernizacji, kilkakrotnie przedstawiał różne programy rozwoju dla Polski, zatem ukazanie go w tej roli wydaje się zadaniem wartym podjęcia. Nie sposób dokonać tego bez przedstawienia pozostałych sfer działalności uczonego. Krzyżanowski łączył w swych analizach sferę
polityki, gospodarki i kultury w trudną do rozdzielenia całość. Dodatkowo trzy razy, w różnych okresach swego życia i w bardzo różnych okolicznościach, próbował kariery politycznej. Stąd przez całe życie był rozdarty między rolą uczonego, publicysty oraz ideologa lub nawet czynnego polityka.
Granice pomiędzy tymi rolami społecznymi nie zawsze są wyraźne, trudno sprowadzić postać Krzyżanowskiego do roli ideologa (najpierw konserwatyzmu, później liberalizmu), nie jest łatwo przedstawić jako uczonego, człowieka, który był zainteresowany głównie przaktycznym zastosowaniem idei społecznych.
Społeczna biografia ideowa sprawiła, że postać Krzyżanowskiego nie przystaje dobrze do żadnego z dominujących nurtów ideowych.
ze Wstępu