Aleksander Fredro napisał "Pana Jowialskiego" tuż po upadku powstania listopadowego. Zdaniem badacza jego twórczości, prof. Eugeniusza Kucharskiego, chciał swoją sztuką wstrząsnąć rodakami, krytykując przede wszystkim ich marazm i bezmyślność. Dom Jowialskich jawi się jako przekrój polskiego społeczeństwa, a rozgrywająca się komedia w komedii to krytyka naszych wad, relacji damsko-męskich i przesadnych ambicji. Pierwowzorem Jowialskiego był znajomy Fredry, znany z częstego przytaczania przysłów i bajek. Dzięki niemu czytelnicy poznają wiele opowiastek z morałem, ze sztuki też pochodzą takie znane wiersze, jak "Małpa w kąpieli", "Paweł i Gaweł", "Osiołkowi w żłoby dano".