O krok

Bardzo ciekawy kryminał. Słuchałam go w wykonaniu pana Leszka Teleszyńskiego. Bardzo wciągająca intryga. Najpierw intensywnie skłania czytelnika do zastanawiania się nad śladami zbrodniarza (zastanawiamy się kto zabił - jak u Agathy Christie), potem zastanawiamy się dlaczego
został zbrodniarzem, aż w końcu zastanawiamy się czy ostatnia ofiara ucieknie mu. W sumie książka pochłonęła mnie bez reszty. Zachwalano mi tego pisarza i bardzo słusznie. Bardzo mi się spodobało to, że autor szanuje inteligencję i wrażliwość czytelnika: nie jest rozwlekły, daje do myślenia, nie epatuje przemocą, a cała intryga skłania nas do zastanowienia się nad współczesnymi problemami również Polski: mobbingiem w pracy, i tym, jakie problemy u niektórych, skłonnych do tego ludzi, może to spowodować.

'' Każde społeczeństwo ma taką policję na jaką zasługuje '' Hmmm...

W końcu jakiś '' normalny '' kryminał, bez zwłok obdartych ze skóry , wymyślnie wywleczonych flaków , czy innych '' atrakcji ''. Pełen klasyk, trupy z kulami w samym środku czaszki . Najpierw troje młodych ludzi w czasie zabawy w wigilię święta letniego przesilenia , czyli po naszemu to by była noc Kupały. Potem w pewnych , raz większych raz mniejszych odstępach kolejne trupy, które zdają się nie mieć ze sobą zupełnie nic wspólnego . W tym wszystkim prawie pięćdziesięcioletni komisarz Kurt Wallander , który, jak wielu facetów w tym wieku prowadzących niezbyt zdrowy tryb życia, zaczyna mieć zdrowotne kłopoty . Śledztwo jest trudne i żmudne i mimo iż wszyscy współpracownicy komisarza są bardzo zaangażowani i nikt się nie '' obija '', idzie to wszystko jak po gruzie . Wygląda na to że morderca to bardzo inteligentny i bardzo bezwzględny człowiek. Oczywiście w końcu udaje się go schwytać (co to byłby za kryminał, gdyby było inaczej) i powiem wam, że motywacja, czyli powód przez który zabijał spowodował opadnięcie mojej szczęki na kapciuchy, bo okazał się dość niekonwencjonalny . W całą treść książki Pan Mankell powtykał różne spostrzeżenia odnośnie szwedzkiego społeczeństwa, rządu czy policji , gdzie, według autora przestępczość rośnie niemal odwrotnie proporcjonalnie do spadku nakładów na policję . Bardzo się cieszę że wróciłam do pisarstwa tego autora . Znowu poczułam się '' jak w domu '' , czyli ...

"Deszcz przestał padać tuż po piątej."

W jednej z lepszych części serii - ze względu na przekonujące wmyślenie się w prowadzenie śledztwa przez policję kryminalną - obserwujemy działania psychopaty (a może socjopaty?), który mści się na społeczeństwie za odrzucenie. Ciekawe, że przyczyną odrzucenia był brak kręgosłupa, osobowości, własnego ja - czyli fałsz człowieka, próbującego się za wszelką cenę dopasować do innych. Oczywiście nie obędzie się bez podstawowych błędów w śledztwie.

A poza tym sporo (moich ulubionych) uwag o Szwecji: ciepło w sierpniu jest sprawą zaskakującą. Kraj "gnije od podstaw" - pisze Mankell - zakorzenia się w nim przestępstwo: ci którzy dokonują coraz większych przekrętów finansowych, żyją spokojnie, jakby ktoś ich chronił - państwo nie działa; policja bywa widziana na balach z przestępcami i politykami, czyli staje się skorumpowana, a przecież zadaniem policjanta jest "przyskrzynić tych panów którzy uważają, że prawo ich nie obowiązuje" (s.75). Na policję jest zresztą coraz mniej środków, choć jest więcej pracy. Za to potrzeba coraz więcej zamków i kluczy. Skąd my to znamy? Młodzież czuje się opuszczona - przestają się liczyć dawne reguły, to powoduje bezwzględność. Budżetówka (pielęgniarki, policja) zarabia bardzo mało. W Szwecji krąży mnóstwo niezarejestrowanej broni, ale - co najlepsze! - Svedberg, czyli policjant, nie ma pozwolenia na broń! Żart? I o czym to świadczy? Dalej: jak reaguje społeczeństwo na taką sytuację? "W św...

Pozornie jest to po prostu bardzo dobrze napisany kryminał. Może nie aż tak klasyczny, jak książki Agathy Christie, ale klimatem przypominał mi jako żywo powieści Raymonda Chandlera.

Niby wszystko to już kiedyś było: komisarz policji z rozwalonym małżeństwem i problemami ze zdrowiem, seryjny morderca, niesamowicie skomplikowane śledztwo, zarozumiały prokurator, pogmatwane tropy, trudne śledztwo… Ale jest w tej książce także coś więcej.

Długo nie mogłem się zorientować, czym „O krok” różni się od wielu innych powieści kryminalnych. Jest w tej książce spokój, jakiś ład i równowaga i, mimo że to przecież kryminał, lektura tej powieści działa… kojąco.
To, że Mankell jest bardzo dobrym pisarzem (ze dwie klasy wyżej od naszego Krajewskiego na przykład), to jasne, ale…
Myślę, że chodzi o sposób przedstawienia postaci. Bohaterowie są pełnowymiarowi, mają złożoną psychikę i swoje własne, często skomplikowane sprawy życiowe. Poza tym mają uczucia. Różne uczucia. Nie tylko złość i nienawiść, które przecież nie byłyby niczym dziwnym w przypadku policjantów nieradzących sobie początkowo z trudnym zadaniem.
Już w połowie książki czułem się tak, jakbym kilkoro z nich znał. Także „żywi” byli członkowie rodzin ofiar, sąsiedzi, nawet postacie drugoplanowe – kobieta z baru, listonosz.

I jeszcze jedno – mimo, że Mankell opisuje zbrodnię, to jednak jego świat, choć zmęczony i nie tak już bezpieczny jak przed laty, jest dokładnie taki, jak być powinien.
...