Lunia i Modigliani

Nawet nie przeszło mi przez myśl, że lektura tej książki będzie tak fascynująca. Po serii kryminałów i thrillerów, które wiodą prym w moich wyborach, to "Lunia i Modigliani" jest odskocznią od czasem zbyt brutalnych scen, zamieniając je na fascynację sztuką malarską i nie tylko...

Powieść inspirowana związkiem Ludwiki Czechowskiej i Amadeo Modiglianiego w ostatnich latach jego życia. Związek ten poznajemy z perspektywy Luni, która opiekując się pracownią malarską, staje się najpierw modelką malarza, a później jego przyjaciółką i powiernicą.

Nie jest to moim zdaniem najlepsza powieść. Przede wszystkim główną bohaterką jest Ludwika Czechowska. Ta córka warszawskiego stolarza, żona wojującego socjalisty, stała się w końcu marszandką i właścicielką galerii, sprawnie poruszającą się w świecie paryskich znawców sztuki. Musiała przejść kolosalną przemianę, ale tego w tej książce nie widać. Lunia jest tu dość jednowymiarową osobą, a jej wybuchy uczucia do artysty, ocierające się o niezdrową obsesję i są mało wiarygodne. Nie ma tu zmiany stylu wypowiedzi, wszystko jest relacjonowane w egzaltowanych zdaniach, wypowiadanych w pierwszej osobie i czasie teraźniejszym. Czasami wplecione są w nie także sformułowania, których kobieta żyjąca na przełomie XIX i XX wieku na pewno by nie użyła (zlokalizować, facet). Niezbyt wiarygodna jest relacja między Zborowskimi a Czechowską. Sztuczne są również dialogi między postaciami, a wciśnięte między nie szczegółowe opisy Paryża, obrazów, ubrań czy stanu uczuciowego bohaterki stają się ze strony na stronę coraz bardziej męczące. Pewnie lepiej by się czytało, gdyby wydanie wzbogacone zostało w zdjęcia omawianych obrazów, czy chociażby Paryża z opisywanego okresu, ale tutaj niczego takiego nie znajd...

Już kilkakrotnie czytałam literaturę piękną, gdzie obecna była sztuka, dlatego chętnie po nią sięgnęłam. I choć domyślałam się, co tu może się wydarzyć, to jednak były tu wątki, których nie spotkałam w innych książkach. Pierwszym jest prowadzenie opowieści do której wkradają się czasy wojenne, a w nim opisy Francji. Niby ogólnikowo, ale mamy zaznaczone tutaj piękno, które sobą oferują. Autorka zauważa tutaj nawet drobne detale. Widzi gdzie padają promienie słońca i od czego się odbijają. Zauważa z czego zrobiony jest balkon i nadaje mu wręcz górnolotne nazwy. Każde zdanie bez względu czego się tyczy, jest wypełnione pięknem i najwyższą poezją. Książka byłaby dla mnie idealna, gdyby właśnie nie opisy wojny, wspominanie o tym ilu ludzi straciło swoje życie. Niby poprzedza je subtelny wzrok głównej postaci, która potrafi się wpatrywać z uwielbieniem w pewnego mężczyznę i sama wie, że jest bacznie obserwowana. Jesteśmy wprowadzani w niewinny flirt, w ciepłotę, która się pomiędzy nimi tworzy, aż tu nagle ponownie czytamy o tym jak ktoś ma źle i zamiast szczęścia i piękna, które przed momentem się odczuwało, nadchodził smutek i ból. Ból z tego względu, że jej opisy bywają bardzo realistyczne. Nic tak nie przemawia do naszego serca jak poezja, którą ten żal zagłuszał. Ja odczuwałam to jako niespodziewany policzek. Jakbym mogła unosić się w powietrzu, czuć niesamowicie przejmujący zapach i miłość, która rozrywała serce i nagle bum, ktoś chlusnął by we mnie zimną wodą i zaczęłaby...

Po lekturze „Polek na Montparnassie”, którą jakiś czas temu dla Was recenzowałam przyszedł czas na najnowszą powieść Sylwii Zientek zatytułowaną „Lunia i Modigliani”. Pozycja ta ukazała się pod koniec października nakładem Wydawnictwa Agora. Opowiada ona o losach Luni Czechowskiej (właściwe imię to Ludwika), polskiej emigrantki, żony poety i rewolucjonisty Kazimierza Czechowskiego oraz o życiu i twórczości włoskiego malarza Amadeo Modiglianiego.

Akcja toczy się w Paryżu, w latach 1916 – 1920. Śledzimy paryskie perypetie młodziutkiej Luni, która próbuje odnaleźć się w wojennej i powojennej rzeczywistości w obcym kraju. Jej podporą są m.in. Hanka i Leopold Zborowscy, którzy po wyjeździe Kazimierza na front opiekują się kobietą.

Poznajemy także burzliwą i pełną różnorodnych emocji relację Luni z próbującym się wybić malarzem, o którym wspominałam już wcześniej, a przez środowisko i przyjaciół zwanym Modi.

Jest to nie tylko opowieść o sztuce i malarstwie, lecz przede wszystkim o ludziach z ich wielorakimi pragnieniami, buzującymi w nich emocjami, które niekiedy prowadzić mogą do autodestrukcji.

Oczywiście malarstwo i cały proces twórczy, w którym po pewnym czasie Lunia towarzyszy Modiemu zarówno jako jego asystentka, ale wielokrotnie także jako modelka są tutaj również mocno obecne. Czytelnik ma szansę obserwować pasję tworzenia w bardzo wielu jej odsłonach, niestety nie tylko tych pozytywnych.

Powieść ta jest dosyć obszerna, prze...