I boję się snów recenzja

Książkę poznawałam w formie audioobooka, czytanego mistrzowsko przez Czesławę Monczkę. serdecznie polecam. Książka została w 2009 roku ponownie wydana przez Edycję Świętego Pawła. Autorka we wstępie pisze, że wspomnienia te powstały w 1945 roku świeżo po powrocie z obozu jako autoterapia. To ważne, ten czas powstania, bo świadczy o tym, że przeżycia były jeszcze w niej nieprzepracowane, rany niezagojone. Od razu nasunęło mi się skojarzenie z innymi wspomnieniami byłej więźniarki Ravensbrück, też po wojnie lekarki, książki wydanej jakieś 3 lata temu: Dariusz Zaborek 'Czesałam ciepłe króliki'.
Nie mnie wypowiadać się na temat psychiki ofiar obozów, ale myślę, że były to przeżycia okropne, straszne i traumatyczne. W książce Alicji Pawlikowskiej-Świerczyńskiej raził mnie bagatelizujący ton opisów obozowych, w których wyczuwałam nie tyle sztuczność, co wyparcie. Miałam wrażenie, że nie było tak miło, jak to opowiadała po 70 latach pani Alicji, że tak sobie plotły te sandały. Więc audiobook, który podsunął mi znajomy, postanowiłam wysłuchać z ciekawością i dla porównania. Widać, że oba wspomnienia są prawdziwe, bo zgadzają się opowieści o tych drewniakach, o tym, że Polki myły się nawet w zimnej wodzie, a Francuzki nie. Ale opowieść Wandy Półtawskiej to poruszające serce wyznanie o miejscu, które próbowało odhumanizować te więźniarki i o tym, jak bardzo one nie chciały w sobie dać zabić człowieczeństwa. Opowieści o głodzie, brudzie, o tym rzucaniu się lesbijek, o tych więźniarkach, które tylko chciały jeść co popadnie. Aż wreszcie o wyzwoleniu, które tez miało swoje etapy. Najpierw oglądały kobiety rzucające się na jedzenie, potem opowiada o tych somnambulicznych cieniach tańczących z żołnierzami, potem ta opowieść o źrebaku, potem zabiegi o to, żeby nie paść ofiarą gwałtu zbiorowego.
Straszne przeżycia kobiety, której jednak udało się zachować człowieczeństwo i bardzo dobra literatura.
Czytałam w internecie dyskusję wokół poglądów autorki na tematy etyczne i inne spory, ale wydaje mi się, że trzeba sięgnąć do tych jej wspomnień. Wtedy naprawdę zrozumiemy, że postać pani Wandy jest godna szacunku.