Wschód recenzja

Tak się stało, że jest to moje pierwsze spotkanie z twórczością pana Stasiuka. Słyszałam o jego utworach, ale jakoś nie miałam jak czytać.
Książka nie jest długa ilościowo, ale czyta się ją co najmniej 2 dni ze względu na wagę tematu, na rozległość i dogłębność dyskursu. Mamy tu do czynienia z wspaniałą prozą poetycką, przechodzącą od opisów miejsc, ku autoanalizie duszy, wspomnień, przeżyć. A wszytko to jest piękne literacko. Mamy wiele środków stylistycznych, metafory, wiele ironii, personifikacje itd.
Kilka cytatów sobie wynotowałam, bo są niesamowite i streszczają w sobie wszystkie opowieści o wojnie i czasach powojennych:
'Wyglądało to jak rabunek, jak szaber, a to tylko dziejowa sprawiedliwość zmieniała zdanie'.

I ten: 'Kamienne resztki pochłaniała ziemia. Po prostu znikają w jej wnętrzu, a ona przyrasta jak żywe ciało'.

W domu nie mówiło się o takich rzeczach, ponieważ to, w czym wszyscy braliśmy udział, było po prostu życiem'.

I jeden z ostatnich akapitów książki:
'Zmienią się mózgi. Będziemy myśleć tylko o tym, co sobie kupimy.Jaką sobie jeszcze zrobimy przyjemność. Nie będzie żadnych duchów, wspomnień, pamięci i każdego dnia trzeba będzie zaczynać od nowa'.


Właściwie to pisząc o tej książce mam wrażenie, że analizuję poezję, nieprzetłumaczalne, że coś redukuję z jej głębi.

Mam wrażenie, że autor dotknął źródeł naszej mentalności, dotknął bolączek historycznych, a zarazem zawarł wiele serdeczności i prawdziwej fascynacji regionem. Te opisy dworca w Lublinie (jego ścisk i wiatr, niczym na stepach Ukrainy - tam trzeba być i to poczuć, żeby wiedzieć o czym mówi autor),albo fascynacja Targiem Europa, chińskim badziewiem, czy wspomnienia o wielosetletnim życiu Żydów, gdy przejeżdżał przez małe miasteczka pełne małych domków.
Autor mówi o wysiedleniach i o przesiedleniach, o powstańcach i okupantach, to tych wszystkich hordach, które przetaczały się przez kraj. Pisze też o Peerelu, i o tym jak tak naprawdę się go wspomina z punktu widzenia zwykłych ludzi. Potem przechodzi do opisów swojej matki, aby zaraz przejść do relacji z podróży do Rosji, Jakucka, do Mongolii i Chin.
Wszystko to splata się w cały, trudny i zawiły jak dzieje ten naszej części świata.
Końcowy cytat i ostatnia refleksja mówią chyba jasno, że zapominając tego wszystkiego, zapominamy o sobie, zabijamy swoją duszę.