„ Wojna to śmierć. Wojna to rozłąka, wojna to czekanie. Wojna to rozpacz – koszmar milionów i przekleństwo jednostek.” (str.133)
To pierwsza część przepięknej, wielowątkowej sagi, zainspirowanej prawdziwymi losami śląskiej rodziny. Tutaj jest to rodzina Kłosków. Rok 1915 mała wioska na Górnym Śląsku. W tej wiosce położonej z dala od wojennej zawieruchy niewiele powinno się dziać. Tu jednak wydarzyło się wiele niespodziewanych i zaskakujących wydarzeń.
Głównym bohaterem jest nastoletni chłopak Teofil, jego rodzina i przyjaciele. Najstarszy brat zginął w wyniku wywrotowej działalności. Średni zakochał się w córce Niemca, a ojciec nie wyrażał zgody na ożenek więc zaciągnął się do wojska. Kiedy ojciec otrzymał powołanie do wojska Teoś starał się go zastąpić pomagając matce w gospodarstwie.
Teofil był hardym, odważnym chłopcem. Nie dał sobie dmuchać w kaszę. Wiecznie wpadał w kłopoty, z każdej strony otrzymywał baty. Był małym buntownikiem, nie bał się używać polskiego i śląskiego języka. Był zdolny do największych poświęceń by ratować przyjaciół. Jego pomysłowość, geny przywódcze szybko przyniosły mu uznanie kolegów. A zabawa w detektywa przyniosła rezultaty. Zawsze wychodził z opresji, choć czasem mocno ucierpiał.
Jego najlepszym przyjacielem był Chimek. Łączyła ich prawdziwa przyjaźń, jeden za drugim poszedłby w ogień ( co zresztą miało miejsce). Chłopcy uwielbiali zabawę w wojnę. Ich zabawy pirotechniczne nie zawsze kończyły się dobrze, ale nie zrażali się niepowodzeniami. To Chimek uzmysłowił Teosiowi czym była Polska, jak o nią walczono. Lektura dzieł Sienkiewicza wzbudziła w nich patriotyzm i żal za krajem, którego nie było na mapach świata. Za którym w wojennych zabawach postanowili walczyć pod polskim sztandarem. Chłopcy naśladowali dorosłych bawiąc się w wojnę, zdobywając sztandary, biorąc jeńców, i przygotowując się do kolejnych walk przy aprobacie kierownika szkoły i nauczyciela.
Tragedia, która się wydarzyła wstrząsnęła mieszkańcami wioski i okolicy, a rodzina Kłosków żyła od tej pory z piętnem wiecznej hańby. Napięcie rosło coraz bardziej. Wątek sensacyjny nabierał rozpędu, a trup gęsto się ścielił.
Jest też dziedziczka pruskiej fortuny, żyjąca w fałszywej rzeczywistości pod czujnym okiem „ męża”. Jej celem było odzyskanie skradzionej tożsamości i zagrabionego dziedzictwa, a także córki, którą jej odebrano.
Ciężki żywot jaki wiedli mieszkańcy wioski, pracując od świtu do nocy na gospodarce. Ich zwyczaje i obyczaje, codzienne życie, wydarzenia zabawne i mrożące krew w żyłach. Trudne czasy w jakich im przyszło żyć pod pruskim zaborem. Gdzie co rusz powoływano mężczyzn do wojska by walczyli za cesarza.
To także powieść o miłości, nienawiści, trudnych wyborach, zawiedzionych nadziejach, prawdziwej przyjaźni, rozczarowaniu życiem, ucieczce przed odpowiedzialnością, walce o swoją przyszłość.
Nikt z bohaterów nie był tym za kogo się podawał. Sytuacja zmieniała się błyskawicznie szczególnie pod koniec. To co wydawało się oczywiste nie było tym. Warto poświęć czas na wspaniałą lekturę.