UŻYTECZNA recenzja

Sylwia Kupczyk-Krzysztofik w powieści „Użyteczna” snuje historię, która w zaskakujący sposób łączy elementy science-fiction z głęboką refleksją nad kondycją współczesnego społeczeństwa. Akcja książki rozgrywa się w Kielcach, co dodaje jej specyficznego, lokalnego kolorytu, kontrastując prowincjonalne realia z wizją apokaliptycznej inwazji obcych.

Historia koncentruje się na losach Weroniki – kobiety rozdartej między swoim indywidualizmem a próbami dopasowania się do świata zdominowanego przez konserwatywne wartości, które reprezentuje jej mąż, Wiktor. Związek oparty na skrajnych przeciwieństwach – ona, liberalna polonistka z pasją do sztuki, on – ortodoksyjny katolik mocno związany z religijnymi wspólnotami – stanowi nie tylko tło dla osobistej tragedii Weroniki, ale też dla szerszej metafory o roli jednostki w społeczeństwie.

Przełomem w jej życiu jest moment, gdy zostaje zaatakowana na ulicy, a nagle uświadamia sobie, że traci swoją materialną formę. Staje się niewidzialna dla napastnika, a jej spotkanie z przedstawicielami tajemniczej rasy obcych stawia przed nią nowe wyzwania. Okazuje się, że ziemia znalazła się pod inwigilacją wyższej cywilizacji, która ma zamiar włączyć ludzi do swojej galaktycznej społeczności – ale tylko tych, którzy udowodnią swoją użyteczność. Weronika zostaje wybrana jako reprezentantka ludzkości, ale cena, jaką przyjdzie jej za to zapłacić, jest druzgocąca.

Sylwia Kupczyk-Krzysztofik porusza w powieści wiele istotnych tematów: konflikt między tradycją a nowoczesnością, kondycję jednostki w systemie, granice wolnej woli i przeznaczenia. „Użyteczna” stawia pytanie o to, co oznacza bycie „przydatnym” w społeczeństwie i jak bardzo wartości moralne oraz normy społeczne wpływają na nasze decyzje. Historia Weroniki to nie tylko walka o przetrwanie, ale i próba zrozumienia samej siebie w obliczu nowej, niewyobrażalnej rzeczywistości.

Nie można też przejść obojętnie obok filozoficznych i religijnych odniesień, które autorka zręcznie wplata w narrację. Krytyka dogmatyzmu religijnego i ideologicznych podziałów to jeden z najważniejszych wątków powieści. Wiktor, który początkowo wydaje się być fundamentem życia Weroniki, stopniowo okazuje się jej największym ograniczeniem. Jego potrzeba kontroli nad żoną i dążenie do podporządkowania jej swojej wizji świata prowadzą do nieuniknionej katastrofy.

Autorka posługuje się plastycznym, momentami poetyckim językiem, który świetnie oddaje atmosferę tajemnicy i napięcia. Opisy obcych technologii i metafizycznych doznań Weroniki wprowadzają czytelnika w stan niepokoju i refleksji, podkreślając surrealistyczny wymiar historii. Z drugiej strony, opisy codzienności bohaterki są osadzone w realistycznych ramach, co sprawia, że książka balansuje między światem rzeczywistym a onirycznym.

„Użyteczna” to powieść, która z pewnością nie pozostawi czytelnika obojętnym. To nie tylko historia o pierwszym kontakcie ludzkości z obcą cywilizacją, ale przede wszystkim poruszająca analiza relacji międzyludzkich i społecznych norm. Sylwia Kupczyk-Krzysztofik wciąga nas w świat, gdzie nic nie jest czarno-białe, a odpowiedź na pytanie „kto jest użyteczny?” może być bardziej skomplikowana, niż się wydaje.

To książka dla tych, którzy lubią literaturę z pogranicza gatunków – łączącą filozoficzne dylematy, dramat psychologiczny i elementy science-fiction. „Użyteczna” zmusza do refleksji nad naszym miejscem w świecie i pokazuje, że czasem to, co uważamy za słabość, może stać się naszą największą siłą.

Za egzemplarz recenzencki serdecznie dziękuję autorce Sylwii Kupczyk-Krzysztofik.