Sam jeden recenzja

Uchwała Sejmu RP z 29 października 2021 roku ustanowiła rok 2022-Rokiem Józefa Mackiewicza (102 rocznica urodzin znakomitego pisarza). I na tę okoliczność, nakładem wydawnictwa IPN ukazała się kompleksowa monografia naukowa, ujmująca jego dorobek .

Sam Jeden. Józef Mackiewicz-pisarz i publicysta to zwięzła biografia jednego z najważniejszych dziennikarzy politycznych XX wieku. Życiorys człowieka wywodzącego się ze szlacheckiej rodziny wileńskiej, to gotowy materiał na film: oskarżenie o kolaborację (ostatecznie został uniewinniony), tułaczka, samotność i poczucie niezrozumienia.

Józef Mackiewicz należy do postaci ze wszech miar intrygujących, wartych przypomnienia, choćby ze względu na ważną i wciąż aktualną twórczość. W jednym tomie zebrano najbardziej poczytne dzieła, systematyzując wiedzę o nim samym.

Prof. Kazimierz Maciąg przedstawia nam swojego bohatera od strony literackiej, ale też politycznej, piętnującego niejednoznaczną postawę ludzi pióra wobec komunizmu. Naukowiec bazował na mnóstwie materiałów źródłowych, dostajemy więc przystępne wywody i niesztampowe interpretacje utworów pisarza.

Józef miał starszego brata, Stanisława, słynącego z ostrej recenzji polityki Józefa Becka. Obecnie ich krewnym pozostaje prezenter TV, Maciej Orłoś (skoligaceni przez babkę). W curriculum vitae Mackiewicza odnajdziemy kilka interesujących akcentów, np. jako ochotnik uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej. Był też świadkiem doniosłych, tragicznych, bestialskich wydarzeń XX wieku.

Autor Karierowicza wyrażał swoje niezadowolenie z powodu polityki sanacji wobec mniejszości narodowych. Kontestator działalności Armii Krajowej w stosunku do Sowietów. W 1938 roku Józef Mackiewicz dokonał aktu konwersji, przeszedł na prawosławie.

Po ujawnieniu szokującej zbrodni na polskich oficerach pisarz udał się do Katynia. Zobaczył miejsce gehenny rodaków. Na niwie tych doświadczeń, powstały: Zbrodnia katyńska w świetle dokumentów oraz Dymy nad Katyniem. To właśnie o tych tekstach Czesław Miłosz pisał: Dopóki będzie istnieć polskie piśmiennictwo, te dwa zapisy prozy XX wieku powinny być stale przypominane.

Józef Mackiewicz w swojej działalności publicystycznej sporo miejsca poświęcił papiestwu, badał politykę Jana XXIII wobec totalitaryzmów: Cień krzyża, Watykan w cieniu czerwonej gwiazdy.

Kazimierz Maciąg przypomniał czytelnikowi polemikę bohatera z Witoldem Gombrowiczem. Mackiewicz surowo oceniał Trans-Atlantyk, pozytywnie odniósł się do Ferdydurke.

Józef Mackiewicz zmarł 31 stycznia 1985 roku w Monachium.