Biesy recenzja

W sumie to dobrze, że 'Biesy' zostały mi 'na koniec' czytania dzieł Dostojewskiego, gdyż odebrałam dzieło jako najtrudniejsze z tych czterech arcydzieł mistrza. Myliły mi się imiona postaci i najtrudniej było mi wczuć się w fabułę. Może dlatego, że czytałam ją urywkami ze względu na brak czasu.
Poprzednie powieści Dostojewskiego cechowały się wielką biegłością konstrukcyjną. Widać było, że pisarz bawi się formami powieści, a wszystko to genialnie wplata w treść i w idee powieści. Tutaj widać było tę zabawę formą w narracji. Raz narratorem był mieszkaniec miasteczka, gdzie rozgrywały się wydarzenia, a innym razem jego perspektywa lekko się oddalała. Ciekawie i od wewnątrz skonstruowane zostały postacie, w tym ciekawa, bystra i bardzo samodzielna kobieta Barbara Pietrowna, którą polubiłam. Jak zwykle u Dostojewskiego mistrzowsko zostały skonstruowane dialogi. Według mnie jak w żadnej literaturze rozbudowane do granic wylewności. Postacie wyłuskują myśli, obnażają dusze, albo wprost przeciwnie - ukrywają i fałszują. Słowo może zabić, oszukać i zdegradować. Tutaj tak jest.
'Biesy' mają być powieścią alegoryczną o totalitaryzmie. Zdaje się, że jeśli tak jest, to według Dostojewskiego wszystko rodzi się w głowach ludzi: wiara, fanatyzm i samozagłada, albo ślepe posłuszeństwo. Zrozumienie utrudniało mi umieszczenie akcji w małym środowisku, na prowincji, gdzie wszystko przez całą powieść wydawało się grą towarzyską. W powieści pokazany został mechanizm przekraczania norm społecznych, co prowadzi do wybijania się jednostek patologicznych i do przyzwolenia na zachowania aspołeczne.
Bardzo ciekawe jest porównanie cytatu z Ewangelii według św. Łukasza o biesach, które Jezus wypędził z opętanego i wpuścił w świnie,które się rozpierzchły, z alegorią Rosji, której wieszczył bycie szklarnią idei totalitarnych w świecie. Ten wątek jest bardzo ważny w książce i wynika z wielu wypowiedzi bohaterów. Wymaga też osobnego rozważania.
Czytałam 'Biesy' z zamiarem konfrontacji myśli Dostojewskiego z tym co zauważam w świecie teraz. Zaplanowałam, że to dzieło pozwoli mi na jakieś głębsze spojrzenie na świat. Książkę muszę dokładnie przemyśleć, przeanalizować. Na pewno pierwszym praktycznym wnioskiem z książki jest ten, iż ażeby zburzyć pokój, zaczyna się burzyć tę delikatną siatkę społeczną, to delikatne zaufanie społeczne.
Podsumowując, 'Biesy' polecałabym do czytania po innych książkach Dostojewskiego. Jest to najbardziej przerażająca w wymowie książka autora. Ale niestety wciąż aktualna. Pewnie dlatego że Fiodor Dostojewski był wielkim psychoanalitykiem duszy ludzkiej. I jakoś tak miał skłonność do dostrzegania w niej zła. Pewnie dlatego czytanie tych dzieł jest takie ciężkie psychicznie.