Błoto słodsze niż miód. Głosy komunistycznej Albanii recenzja

Wszyscy mamy wrażenie, że wiemy czym jest komunizm. Parę miesięcy temu przeczytałam ponad 700 stron o Stalinie. Wszyscy wiemy, że stosowano tortury, że irracjonalność wyroków i długość odsiadek była abstrakcyjnie nieproporcjonalna do wymyślonej winy. Wiemy jak działały służby bezpieczeństwa i aparat państwowy w krajach bloku socjalistycznego. Ale ze wszystkich krajów dotkniętych ohydną ręką systemu Albania jest krajem specyficznym, krajem, który przez komunizmy sięgnął mułu. Krajem, który został odizolowany od świata na ponad 40 lat i odebrał ludziom wyobraźnię o tym jak wygląda słońce.

O Albanii dowiedziałam się dużo pracując tam przez sezon i oprowadzając wycieczki. To przepięknie położony, malutki, bałkański kraj. Z cudowną riwierą i plażami, górami, krystalicznymi jeziorami i pysznym winem. To ogromna historia z wielkimi postaciami Skanderbega, Aliego Paszy z Tepeleny i wielu fantastycznych pisarzy i pisarek. To stare, łupkowe miasta i zabytkowe, ogromne, muzułmańskie domy. To setki kilometrów dziurawych dróg z nieziemskimi widokami. To antyczne, grecko-rzymskie miasta ze zjawiskowymi mozaikami.

W którym momencie ktoś, kto bierze odpowiedzialność za kraj postanawia go unicestwić i zakończyć życiorys paru milinów ludzi? Z ofiarami systemów totalitarnych jest jak z ofiarami Holocaustu. Wszyscy znamy sposób działania ciemiężycieli. Ale dopiero indywidualnie opowiedziane i spisane historie, każda jedna z wielu milionów da nam perspektywę ogromu zła. Enver Hoxha zabił swój naród. Zabił każdego nauczyciela, popa i imama. Odebrał ludziom samochody, buty i pszenicę. Odizolował ich od całego świata na dwa pokolenia. Ojcowie i matki donosili na dzieci, brat donosił na brata. Wyobraźcie sobie , jakie pokolenia mogą potem wyrosnąć, ile szczęścia i ufności w jutro można mieć w sobie po tylu latach więzienia. Dziś, dobrowolnie, więcej Albańczyków mieszka poza granicami niż w kraju..

„Enver Hoxha za wszelką cenę próbował stworzyć nowego, albańskiego człowieka, ale stworzył potwora, który po jego śmierci dał się porwać kapitalizmowi, nie przestrzegając żadnych reguł, gotowy na wszystko, byleby jak najszybciej się wzbogacić. Narkotyki, gangsterskie biznesy, prostytucja. Najkrótszą drogą do celu.”

Rewelacyjny reportaż!